10 ธันวาคม 2561

การขับธาตุเหล็ก iron chelation

ธาตุเหล็กเป็นหนึ่งในธาตุที่มีมากที่สุดบนโลกใบนี้ ในร่างกายมนุษย์นั้นธาตุเหล็กมีความสำคัญอย่างยิ่งในการสร้าง..ฮีโมโกลบิน..โปรตีนสำคัญที่ใช้ลำเลียงออกซิเจน แต่ถ้ามีเหล็กมากไปก็ใช่จะดี
มีโรคและภาวะหลายอย่างที่ทำให้ธาตุเหล็กเกิน เช่นโรคที่มีเม็ดเลือดแดงแตกสลายบ่อย ๆ ที่พบมากในบ้านเราคือ ทาลัสซีเมีย หรือโรคที่ต้องให้เลือดบ่อย ๆ ก็โรคทาลัสซีเมียอีกนั่นแหละ หรือโรคมะเร็งเม็ดเลือดต่าง ๆ เพราะเลือดแต่ละถุงจะเพิ่มเหล็กไปในร่างกายด้วยประมาณ 250 มิลลิกรัม ธาตุเหล็กสะสมมากในเม็ดเลือดและโปรตีนที่คอยจับเหล็กในเลือดเช่น เฟอริติน แต่ถ้ามีมากเกินไปจะไปจับที่อวัยวะต่าง ๆ ทำให้ล้มเหลวได้เช่น หัวใจวายจากการที่มีธาตุเหล็กเกาะจับที่กล้ามเนื้อหัวใจ เป็นเบาหวานเพราะไปจับที่เซลล์สร้างอินซูลิน บางคนมีฮอร์โมนเพศต่ำเพราะไปจับที่อัณฑะ (ใครมาจับอัณฑะเนี่ย)
เมื่อร่างกายมีธาตุเหล็กเกิน เราก็จะใช้ยาขับเหล็กโดยการจับกับธาตุเหล็กส่วนเกินขับออกทางปัสสาวะ และเราก็ติดตามธาตุเหล็กที่จับกับโปรตีนเฟอริติน ว่าถ้าลดลงแสดงว่าสามารถขับเหล็กออกไปได้ประมาณหนึ่ง ในอดีตเราต้องใช้ยาที่ฉีดเข้าใต้ผิวหนังหรือหลอดเลือดดำที่ดูวุ่นวาย ในระยะหลายปีที่ีผ่านมาเราก็ได้มียากิน deferiprone ที่สะดวกมากมายกว่าการให้ทางใต้ผิวหนังเยอะ เพิ่มโอกาสการรักษา ลดผลข้างเคียงของการที่ต้องรับเลือดประจำหรือโรคที่พบมาในไทยอย่างทาลัสซีเมีย
โชคดีมากที่องค์การเภสัชกรรมของเราสามารถผลิตยา deferiprone ออกมาใช้ได้เองชื่อว่ายา GPO-L-1 ที่มีประสิทธิภาพดีในการลดเหล็กในเลือดและขับเหล็กส่วนเกินออกจากอวัยวะต่าง ๆ ได้ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ายาฉีดมาตรฐานส่วนผลข้างเคียงที่พบบ้างคือไม่สบายท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ผลข้างเคียงรุนแรงคือเม็ดเลือดขาวต่ำและติดเชื้อ แต่ว่าไม่ต้องกลัวมากเพราะผู้ป่วยจะได้รับการติดตามอยู่แล้ว
ผมพบการศึกษาในประเทศไทยศึกษาการใช้ยา deferiprone ในการขับเหล็กโดยคุณหมอนลวันท์ เชื้อเมืองพาน ลงพิมพ์ในวารสารโลหิตวิทยาและเวชศาสตร์บริการโลหิต ฉบับเดือนกรกฎาคม-กันยายน 2555 ศึกษาผลการใช้ยา GPO-L-1 ในผู้ป่วยทาลัสซีเมียที่มีเหล็กเกิน เฟอรอตินเกิน 1000 ไมโครกรัมต่อลิตรโดยส่วนมากอยู่ที่ประมาณ 3500 ซึ่งเยอะมากนะครับ โดยให้ยาไปหนึ่งปีพบว่าค่าเฟอริตินลดลงเหลือประมาณ 1500 โดยพบผลข้างเคียงระบบทางเดินอาหารไม่มากนัก ซึ่งถือว่าใช้ได้ดีและตรงกับการศึกษาขนาดใหญ่หลายแห่งในต่างประเทศ
เลือกมานำเสนอเพราะเป็นโรคที่พบบ่อยในคนไทย มียาที่เราทำได้และใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากเมื่อไรมีการกล่าวถึงการขับธาตุเหล็ก iron chelation เราก็จะอ๋อได้เลย
เห็นไหมกำจัดโทนี่ สตาร์ค ง่ายนิดเดียว

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น