10 ธันวาคม 2561

เลิกบุหรี่ 2018

บุหรี่ถือเป็นมหันตภัยร้ายที่ทำลายทุกสุขภาวะของมนุษย์ เมื่อสัปดาห์ก่อนวิทยาลัยแพทย์โรคหัวใจอเมริกาได้ออกคำแนะนำการจัดการเพื่อเลิกบุหรี่ในบริบทผู้ป่วยใน (ไม่ใช่คลินิกเลิกบุหรี่นะ) โดยมีสิ่งที่เน้นและสิ่งใหม่ ๆ หลายอย่าง ตัวแนวทางสามารถโหลดอ่านได้ฟรี แต่ผมขอสรุปสั้น ๆ ไม่กี่ข้อ เอาที่เป็นข้อเด่น ๆ นะครับ
1.ยกระดับการเลิกบุหรี่เป็นสิ่งที่ต้องทำสำหรับทุกระดับการรักษาพยาบาล ไม่ได้อยู่ในมือผู้เชี่ยวชาญหรือคลินิกเลิกบุหรี่อีกต่อไปแล้ว ต้องเริ่มสะกิดผู้สูบบุหรี่ทุกคน เริ่มจากคุณหมอที่รักษา
2.ให้ความสำคัญกับการถามว่าสูบบุหรี่ไหมและเน้นให้เห็นว่าถ้าหากเลิกแล้วจะได้อะไร หากไม่เลิกจะเสียอะไร ความเสี่ยงในอนาคต และ ...และ เสี่ยงต่อคนอื่นในฐานะบุหรี่มือสอง
3.ข้อสามนี่เป็นประเด็นคือหากตัดสินใจหรือมีความคิดจะเลิกต้องจัดการต่อทันที ย้ำว่าทันที ห้ามนัดมาอีกสองสามสัปดาห์ ในกรณีคุณไม่ถนัดต้องหาช่องทางส่งต่อทันที เช่นกันก็ต้องมีหน่วยงานถนัดคอยรับไม้ทันทีด้วย การเว้นช่วงนี่แหละเป็นจุดสำคัญที่ทำให้พลาด...แนวทางใหม่แนะนำให้เราขยับเร็วขึ้น
4.เน้นการรักษาด้วยการเพิ่มแรงจูงใจ ปรับพฤติกรรม ให้คำปรึกษาร่วมกับการใช้ยาและผลิตภัณฑ์ทดแทนนิโคตินร่วมกันทั้งหมด เพื่อเพิ่มพลัง เพิ่มโอกาส ดังนั้นการเตรียมรับมือสำคัญมาก และต้องคอยดูทรัพยากรด้วย บางที่ยาก็เบิกไม่ได้
5.การศึกษาที่ผ่านมาบอกว่าเราสามารถให้การรักษาเพื่อเลิกบุหรี่ได้ทันทีในโรงพยาบาลอย่างปลอดภัย ไม่ว่าจะเป็นการใช้ผลิตภัณฑ์ชดเชยนิโคติน หรือยาอดบุหรี่ ตัวยาอดบุหรี่จะมีข้อด้อยกว่านิดนึงคือต้องเริ่มยาสัก 1-2 สัปดาห์ก่อนเลิกนั่นเอง ยา varenicline ต้องระวังในผู้ป่วยโรคจิตเวชและซึมเศร้า ส่วนยา bupropion SR ระวังในโรคลมชัก (ข้อเตือนเรื่องโรคหัวใจและหลอดเลือดลดลงมาก เพราะมีการศึกษายืนยันว่าปลอดภัยและโทษน้อยกว่าประโยชน์มาก ๆ)
6.โอกาสที่ดีที่จะเลิกคือเมื่อเจ็บป่วย เมื่อเป็นโรคปอดกำเริบ โรคหัวใจ หรือก่อนเข้ารับการผ่าตัด โดยเฉพาะก่อนเข้ารับการผ่าตัดจะดีมากนอกจากลดความเสี่ยงจากการสูบบุหรี่ได้แล้วด้วยยังช่วยกระตุ้นการเลิกได้ดี สามารถทำได้อย่างปลอดภัยอีกด้วย
7.การติดตามการรักษาเป็นสิ่งสำคัญ ให้รักษาเสมือนผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้อีก รักษาอย่างน้อย 3-6 เดือนและติดตามอย่างน้อย 1 ปี การติดตามนี้จะช่วยเพิ่มระยะเวลาการอดบุหรี่จนถึงเลิกถาวรได้เลย สามารถใช้สารชดเชยนิโคตินได้นานโดยไม่มีผลเสีย
8.บุหรี่ไฟฟ้า แนวทางนี้ไม่ห้ามแต่ให้แนะนำผลดีผลเสียของบุหรี่ไฟฟ้าก่อนว่าไม่ได้ปลอดภัย 100% แต่ลดสารพิษจากบุหรี่ได้มาก อาจเป็นตัวเลือกในคนที่ไม่พร้อมจะหยุดนิโคตินหรือพยายามแล้วหลายครั้งและล้มเหลว สองแบบนี้เท่านั้น ควรเลิกด้วยวิธีมาตรฐานก่อน และหากจะใช้ก็ใช้อย่างถูกวิธีรวมทั้งยังต้องเข้าสู่กระบวนการเลิกบุหรี่ต่อไปเพื่อหวังผลเลิกขาดทั้งหมด
9.ผลิตภัณฑ์ไร้ควัน เช่นยาสูบที่ใช้เคี้ยวหรือใช้เหน็บตรงเหงือก ไม่แนะนำให้ใช้เพื่อเลิกบุหรี่ ส่วนยาสูบชนิด Heat-not-Burn แม้ผลการทดลองทางห้องทดลองจะบอกว่าสารพิษน้อยกว่าบุหรี่ แต่การศึกษาส่วนมากมาจากฝั่งผู้ผลิต ควรรอการศึกษาที่ใหญ่และมาจากฝั่งที่ไม่ใช่ผู้ผลิตมากกว่านี้
10.ต้องขับเคลื่อนไปพร้อมกัน แพทย์ผู้รักษา ทีมนัดหมายส่งต่อ ผู้เชี่ยวชาญทีมเลิกบุหรี่ ทรัพยากรยาและสารชดเชยนิโคติน ทีมคัดกรองและบันทึกเวชระเบียน นโยบายภาครัฐ จึงจะสามารถทำเรื่องเลิกบุหรี่สำเร็จมากขึ้นกว่าเดิม
หลักการใหญ่ ๆ ยังไม่เปลี่ยน จะมีเปลี่ยนเฉพาะข้อย่อย ๆ ผมเตรียมเอาไว้แล้วล่ะนะ แต่ว่าอาจจะอัดเทปใฟ้ฟัง เพราะว่ามีผู้สนใจเพียง 85% จากคะแนนโหวต เผื่อใครอยากฟังก็จะได้เปิดมาฟัง หลายคนยังไม่สนใจก็จะได้ไม่เปลืองค่าข้อมูลครับ สนใจทีหลังก็ค่อยมาฟังใหม่
รายละเอียดมันเยอะมาก อยากจะเปิดคอร์สฟรีหรือไลฟ์สด เพื่อถามตอบ ถ้ามีคนสนใจมาก ๆ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น