02 มีนาคม 2565

hyperkalemia

 ค่ำคืนหนึ่ง

"หมอคะ อีอาร์ขอความช่วยเหลือจากเราค่ะ มีเคสที่นั่น ชาย 60 ปี รถฉุกเฉินนำส่งเพราะคนไข้ซึมมาก ที่อีอาร์พบความดัน 80/50 หายใจ 18 ครั้ง ไม่มีไข้ ชีพจรแกว่ง 70-100 ครั้ง อีเคจีเหมือน VT (ventricular tachycardia) ช็อคไฟฟ้าไม่ดีขึ้น ตอนนี้อีอาร์มีเคสรถชนมาค่ะ เลยฝากเราไปช่วย"
จบคำพูดนี้ คุณหมอเจี๊ยบที่อยู่เวรอย่างเงียบเหงากระโดดผึงจากโซฟาเบด ระบบประสาทตื่นตัวเต็มที่ อะดรีนาลีนพุ่ง พร้อมกับสั่ง "คุณมิว คุณเบลล่า และคุณซูซี่ เราลงไปด้วยกัน"
ที่อีอาร์ ผู้ป่วยชายนอนหอบอยู่บนเตียงรถเข็น มีอุปกรณ์ติดตามคลื่นไฟฟ้าหัวใจพร้อมเสียง ปิ๊บ ปิ๊บ ดังต่อเนื่อง สายน้ำเกลือระโยงระยาง ปากมีท่อช่วยหายใจคาอยู่ เครื่องช่วยหายใจบีบต่อเนื่อง ผู้ป่วยไม่ได้ต้านเครื่องแต่อย่างไร คุณหมอเวรอีอาร์เดินออกมาพร้อมอุปกรณ์ใส่ท่อในมือ และพยาบาลที่ถือหลอดใส่เลือดส่งตรวจรีบวิ่งออกไปส่งแล็บ
"น้องเจี๊ยบ พี่ฝากหน่อยนะ มีเคสอุบัติเหตุมาเยอะเลย รบกวนทีนะน้อง" หมอเวรเสียงเหนื่อยมาก ผมยุ่งเหยิง และยิ้มอาย ๆ "พี่เต็มที่แล้ว รับไม่ไหวเลย แบบนี้ ต้องรบกวนน้องแล้วล่ะ" แล้วคุณหมอก็เดินไป
ยังไม่ทันที่คุณหมอเวรอีอาร์จะพ้นม่านกั้นคนไข้ คุณหมอหนุ่มประจำห้องไอซียู นามเจี๊ยบเลียบด่วนก็ปราดเข้าข้างตัวคนไข้ ตาเหลือบมองกราฟการหายใจ สีผิว สีเลือดฝาดของคนไข้ อีกพริบตาชำเลืองมองจอภาพสัญญาณชีพ ภาพที่เห็นคลื่นไฟฟ้าหัวใจตัวกว้าง เต้นสม่ำเสมอ
"น้องมิว รบกวนเตรียมคอร์ดาโรน 300 มิลลิกรัมนะครับ เปิดเส้นเลือดอีกเส้นเตรียมให้ยา คุณเบลล่าช่วยผมติดอีเคจีด้วยครับ" หมอหนุ่มสั่งเตรียมยา amiodarone เพื่อแก้ไขหัวใจเต้นผิดจังหวะแบบ wide QRS complex tachycardia และเตรียมตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจแบบมาตรฐานเพื่อหาเหตุที่หัวใจเต้นผิดจังหวะแบบนี้ จะเกิดจากหัวใจขาดเลือดไหมนะ
"ซูซี่คุณเตรียมเจาะ… อ้าวซูซี่ไปไหน" หมอเจี๊ยบมองหาซูซี่ พยาบาลพาร์ทไทม์ที่มาขึ้นเวรไอซียูเป็นบางครั้ง และเขม่นกับคุณหมอเจี๊ยบบ่อย ๆ
"เจาะบลัดแก๊ส (เจาะเลือดแดงหาแก๊สในเลือด) ใช่ไหมคะ เตรียมแล้วค่ะ แล้วก็พี่ไปหยิบแถบคลื่นไฟฟ้าหัวใจของคนไข้ตอนมาแรกรับมาให้ดูค่ะ เห็นตกอยู่ที่พื้น นึกว่าของคนอื่น เพราะรูปร่างมันไม่เหมือนกับตอนนี้ แต่พยาบาลอีอาร์ยืนยันว่าเป็นของคนไข้คนนี้ค่ะ" ซูซี่ยื่นแถบกระดาษนั้นให้หมอ
"เอาอย่างนี้คุณซูซี่ เดี๋ยวคุณไปช่วยน้องเบลล่าติดอีเคจีนะ เดี๋ยวผมขอตรวจบลัดแก๊สประเมินด้วย ผมว่าคนไข้หายใจหอบแปลก ๆ ดึงเครื่องและหอบลึกมาก" หมอเจี๊ยบยิ้มให้น้องมิวนิดนึง และยังไม่ได้ดูแถบคลื่นไฟฟ้าหัวใจที่ซูซี่ยื่นให้
ขณะที่หมอเจี๊ยบก้มลงหาหลอดเลือด และซูซี่กับเบลล่าติดอีเคจี เสียงน้องมิวก็เรียก "พี่ซูซี่ หนูว่าคลื่นไฟฟ้าหัวใจคนไข้เปลี่ยนไปนะ มันยืดออก เหมือนคลื่นเสียง"
"Sine Wave" ซูซี่พูดดังขึ้น หมอเจี๊ยบได้ยินและเงยหน้ามาดู "หรือจะเป็นทอร์สาด" (Torsade de Points คือคลื่นไฟฟ้าหัวใจชนิดหนึ่งที่ระดับของคลื่นแกว่งไปมาเหมือนรูปกราฟ sine เป็น Ventricular tachycardia ชนิดหนึ่ง"
"คุณมิวอย่าเพิ่งให้คอร์ดาโรนนะ" หมอเจี๊ยบหันไปทางน้องมิว ยิ้มให้ทีนึง ด้วยเจตนาระวังการใช้ยา amiodarone เพราะยานี้ทำให้เกิดคลื่นไฟฟ้าหัวใจแบบ QT prolongation อันเป็นพื้นฐานการเกิด Torsade de Points
"หมอกลัวทอร์สาดเหรอคะ" มิวตอบกลับ ทำให้หมอเจี๊ยบเริ่มใจชื้น เพราะมีคนเห็นเหมือนตัวเองอีกหนึ่งเสียง
"เดี๋ยวผมขอดูอีเคจี สิบสองหลีดก่อนนะ" (คลื่นไฟฟ้าหัวใจสิบสองทิศทาง อันเป็นมาตรฐานการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ) …ไม่ใช่ นี่ไม่ใช่ทอร์สาด นี่เป็น QRS complex ที่ยืดออกจนเหมือนกราฟ sine หมอเจี๊ยบนึกอะไรได้ แล้วหันมาทางซูซี่
"ที่คุณเอาอีเค.." ยังไม่ทันพูดจบ ซูซี่ก็ยื่นแถบคลื่นไฟ้าแผ่นแรกให้ ปรากฏเป็น คลื่นไฟฟ้าหัวใจที่ตัว QRS complex ค่อย ๆ ยืดออก และ PR segment prolongation (แสดงการนำไฟฟ้าที่ช้าลงระหว่างสองขั้วไฟฟ้าในหัวใจ SA node และ AV node)
หมอเจี๊ยบกำลังจะพูดต่อ ซูซี่ยื่นแถบคลื่นไฟฟ้าหัวใจแถบต่อมาให้ดู QRS complex ยืดอีกและไม่มี P wave (P คือ คลื่นไฟฟ้าหัวใจที่แสดงจุดเริ่มต้นวงรอบไฟฟ้าหัวใจ จากห้องบนลงมาห้องล่าง)
"ไฮเปอร์เค !!!" เสียงหมอเจี๊ยบ เสียงน้องมิว น้องเบลล่าและซูซี่ร้องออกมาพร้อมกัน (หมายถึงโปตัสเซียมในเลือดเกิน ทำให้คลื่นไฟฟ้าหัวใจผิดปกติ ซึ่งคล้ายกับหัวใจเต้นผิดจังหวะ VT)
หมอเจี๊ยบเปลี่ยนคำสั่ง "มิวครับ เตรียม 10% แคลเซียมกลูโคเนต 10 ซีซี น้องเบลล่าช่วยเตรียม 50% กลูโคส 50 ซีซีและเรกูล่าร์อินซูลิน 10 ยูนิต" อันเป็นการรักษาภาวะโปตัสเซียมในเลือดเกิน เพื่อให้ศักย์ไฟฟ้าของเซลล์กลับมาทำงานได้ โดยเฉพาะเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ ไม่ใช่การเอาโปตัสเซียมออกจากร่างกาย เป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าไปก่อนรอการรักษาเพื่อขับโปตัสเซียมออก
"คุณหมอคะ เค ได้ 8.5 ค่ะ กำลังตามผลการทำงานของไตและผลเลือดอื่น ๆค่ะ" ซูซี่ตะโกนเข้ามาจากหน้าจอคอมพิวเตอร์ที่เด้งเตือนผลเลือดเร่งด่วน แล้วก็เดินเข้าไปประจำการในทีมเพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยจากภาวะ hyperkalemia (โปตัสเซียมปกติคือ 4.5-5.5 mmol/L) และหาเหตุว่าทำไมจึงเกิน
..บทส่งท้าย…
น้องมิวเดินอย่าหมดแรงไปที่รถสีขาวคันนั้น ตาก็มองคุณหมอเจี๊ยบที่เดินไปส่งเบลล่าที่รถ พร้อมแก้วกาแฟ ปาท่องโก๋และขนมครก
"แต่ก่อน คุณหมอเจี๊ยบก็ซื้อกาแฟให้มิวนะคะ แต่พอมิวบอกมีแฟนแล้ว แกก็หันเป้าหมายไปน้องเบลล่านี่แหละค่ะ ดู ๆ ไปก็น่ารักสมกันดีนะ" มิวแอบยิ้มเมื่อมองทั้งคู่จากในรถ แล้วหันมาที่คนขับที่กำลังมองสองคนนั้นอย่างสนใจ
"นี่ก็ ดูเขาอยู่นั่นแหละ รีบออกรถสิคะ มิวอยากกินไข่กระทะค่ะ ร้านเดิมนะคะ พี่ซูซี่ขาาา" เสียงมิวออดอ้อนน่ารักยิ่งนัก
"เอ้า ไปก็ไป แต่ขอเอานี่ออกก่อนนะ เหนียวตัวไปหมดแล้ว" เสียงซูซี่เข้มทุ้มขึ้นอย่างทันที พร้อมกับดึงวิกผม หน้ากากยางสังเคราะห์ โดยไปทางเบาะหลัง เผยให้เห็นชายหนุ่มหน้าตาคมเข้ม บาดตาเร้าใจ เขาขยับกระจกมองหลังเตรียมออกรถ ภาพในกระจกสะท้อนเป็นเงาเสื้อยืดสีขาวที่ชายหนุ่มสวมใส่ เป็นเสื้อยืดสีขาวคอกลม มีลายสกรีนอักษรสีน้ำเงินเข้มกลางอกว่า
"อายุรศาสตร์ ง่ายนิดเดียว"
ไม่มีคำอธิบายรูปภาพ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น