วัคซีนโควิดจากจอห์นสัน การเกิดลิ่มเลือดดำอุดตันที่เจอกับวัคซีนไวรัลเวกเตอร์

 ยังจำวัคซีนโควิดจากจอห์นสันได้ไหม

วัคซีนโควิดตัวแรกที่อนุมัติใช้ในอเมริกา เป็นวัคซีนแบบไวรัลเวกเตอร์ เหมือน ChAdOx1 (แอสตร้า) มีชื่อจริงว่า Ad.26.CoV2.s ผลิตโดยแจ่นเซ่น ฟาร์มาซูติคอล ข้อเด่นคือฉีดแค่เข็มเดียว

ด้วยความที่มันเป็นไวรัลเวกเตอร์วัคซีน ความกังวลเรื่องผลข้างเคียงสำคัญคือ การเกิดลิ่มเลือดดำอุดตันที่เจอกับวัคซีนไวรัลเวกเตอร์จะพบหรือไม่ มีข้อมูลมานำเสนอครับ

งานวิจัยทำในมินเนโซต้า โดยเขาสนใจการเกิดลิ่มเลือดดำในโพรงสมอง (Cerebral Venous Sinus Thrombosis : CVST) ผลแทรกซ้อนที่น่ากังวลที่สุดของวัคซีนชนิดนี้ ทำการเก็บข้อมูลย้อนหลังในช่วงปี 2001-2015 เป็นข้อมูลพื้นฐานการเกิด CVST ก่อนการมาของโควิดและวัคซีนจอห์นสัน แล้วมาเทียบกับข้อมูลเฝ้าระวังการเกิดผลจากฉีดวัคซีนในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงพฤษภาคม 2021

ในช่วงก่อนโควิด เจอเคส 39 ราย ซึ่ง 29/39 มีความเสี่ยงการเกิดโรคในช่วงสามเดือนก่อนเกิดเหตุ เช่น รับยาเม็ดคุมกำเนิด ติดเชื้อในสมอง คิดเป็นอุบัติการณ์โรค 2.34 ต่อแสนคนปี เน้นเกิดมากที่ชายอายุเกิน 65 และหญิง 18-29

คราวนี้จากข้อมูลเฝ้าระวังผลของวัคซีนจอห์นสัน ฉีดไป 8.7 ล้านเข็ม เกิด CSVT 27 ราย (เข้าข่ายสงสัยในตอนแรก 46 ราย) เกือบทั้งหมดเกิดในสองสัปดาห์แรกหลังได้วัคซีน เรามาดูอุบัติการณ์กัน อย่าลืมเทียบกับ 2.34 ต่อแสนคนปี

▪ 15 วันแรก อุบัติการณ์คือ 8.65 ต่อแสนคนปี

▪ 30 วันแรก อุบัติการณ์คือ 5.02 ต่อแสนคนปี

▪ 92 วัน อุบัติการณ์คือ 1.73 ต่อแสนคนปี

▪ โดยพบในผู้หญิงมากกว่าชาย (5 เท่าจากก่อนการระบาด) โดยเฉพาะหญิงวัย 40-49 ปี

จะเห็นว่าอุบัติการณ์สูงกว่าก่อนเกิดการระบาดและการใช้วัคซีน ดังนั้นผลข้างเคียงนี้จึงไม่ใช่เรื่องบังเอิญ เกิดจากวัคซีนจริง ๆ โดยเฉพาะภายในหนึ่งเดือนแรกหลังฉีดวัคซีน

เหมือนกับข้อมูลการเกิดลิ่มเลือดและเกล็ดเลือดต่ำจาก ChAdOx1-nCoV19 vaccine ที่ใช้ในยุโรปและใช้ในไทยครับ

JAMA Internal Medicine. 2022 ;182(1) :80-83