The seizure of Kabul … เหตุการณ์การบุกเข้ายึดกรุงคาบูลของกลุ่มตาลีบัน เป็นการโค่นล้มรัฐบาลของอัฟกานิสถานโดยใช้กำลังเข้ายึดครอง มีคำว่า seizure อยู่ด้วย เกี่ยวอะไรกับลมชัก
คำว่า seizure ก็มาจากกริยาว่า seize แปลว่าเข้ายึดครอง เข้าครอบงำ หรือเข้ามามีอิทธิพลเหนือสิ่งใดสิ่งหนึ่ง คำนี้มีรากศัพท์มาจากภาษาฝรั่งเศส ปรากฏตั้งแต่สมัยศตวรรษที่ 13 ก็หมายถึงการครอบงำนี่แหละครับ แต่เรามักจะใช้กันในทางการเมือง การทหาร แล้วมันมายุ่งอะไรกับ seizure ในทางการแพทย์
คำว่า seizure ในทางการแพทย์เราหมายถึง การทำงานทางไฟฟ้าของสมองที่ผิดปกติ เป็นความผิดปกติที่ควบคุมไม่ได้ และสามารถส่งต่อความผิดปกติทางไฟฟ้านั้นถึงกันระหว่างเซลล์สมองได้ จะเห็นว่าคำจำกัดความนั้นมุ่งเน้นถึงความผิดปกติที่สมอง ไม่จำเป็นต้องเกิดการชักกระตุกหรือชักเกร็ง อย่างที่เราเรียกกันว่า 'ลมบ้าหมู' ทุกครั้งไป
การทำงานที่ผิดปกติทางไฟฟ้าของเซลล์สมอง อาจเกิดชั่วครู่แล้วหายไป เกิดแล้วดับวนซ้ำไปมา หรือเกิดแล้วลุกลามไปบริเวณอื่นได้ทั้งสิ้น เมื่อระบบไฟฟ้าที่เป็นกลไกหลักของการทำงานในสมองเกิดรวนเร มันก็จะเกิดการทำงานที่ผิดปกติเกิดขึ้น แล้วแต่ตำแหน่งและหน้าที่ของเซลล์สมองนั้น
เช่น หากเกิด seizure ขึ้นที่เซลล์สมองส่วนการเคลื่อนที่ เราก็อาจจะเห็นแขนขากระตุกได้ หรืออาจเห็นแขนขาเกร็ง ขึ้นกับว่าเวลามันผิดปกตินั้น ผิดปกติตรงคำสั่งใด หรือบางทีผิดปกติตรงคำสั่ง 'หยุดทำงาน'เราก็อาจจะเห็นกล้ามเนื้อปิดสวิตช์ ไม่มีสัญญาณมาควบคุม (atonic seizure)
เช่น หากเกิด seizure ขึ้นที่เซลล์สมองส่วนควบคุมอารมณ์ ก็อาจจะมีอารมณ์รุนแรงขึ้นมาแบบไม่มีปี่ไม่มีขลุ่ย ควบคุมไม่ได้ หรือหากไปเกิดตรงจุดที่ควบคุมสติและความคิด ก็จะเกิดสับสน อาจจะจำเหตุการณ์ไม่ได้ หรือนิ่งสนิทไปชั่วระยะเวลาหนึ่ง
หรือบางครั้งเซลล์สมองปล่อยและรับกระแสไฟฟ้ากันฟู่ฟ่าทั้งหัว แต่เราไม่เห็นการเคลื่อนที่ที่ผิดปกติเลยก็เป็นได้ ไม่มีอาการทางสมองใด ๆ หากไม่ใช้อุปกรณ์ตรวจจับคลื่นไฟฟ้าสมอง (electro-encephalography) เช่นในภาวะชักต่อเนื่อง non-convulsive status epilepticus
ทั้งหมดนี้คือ เซลล์หรือกลุ่มเซลล์ที่ผิดปกติบางส่วน ซึ่งก่อการยึดอำนาจ แผ่ขยายอำนาจผ่านทางกระแสไฟฟ้า เข้าควบคุม ครอบงำ และบังคับให้เซลล์อื่น ๆ ทำหน้าที่ผิดปกติอย่างควบคุมไม่ได้ นั่นคือ ทำการ seize สมองของเรา
โชคดีที่กระแสไฟฟ้าที่ผิดปกตินี้ ส่วนมากจะหยุดเอง ไม่ได้ 'อยู่ยาว' เท่าไรนัก ในบางครั้งกระแสไฟฟ้าไม่หยุดและอยู่ยาวเกิดเป็น status epilepticus จะเกิดความเสียหายร้ายแรง ทำให้เซลล์สมองจะตายกันหมดได้ ถือว่าเป็นภาวะฉุกเฉินทางอายุรกรรมที่ต้องรีบแก้ไขครับ
ปล. เรากำลังพูดถึงเหตุการณ์บุกยึดกรุงคาบูลอยู่นะครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น