อย่าหลงลืมข้อควรระวังในข้อดีที่ยิ่งใหญ่ : SGLT2i : Empagliflozin
ยาเบาหวานกลุ่ม SGLT2 inhibitors ยาที่ลงท้ายด้วย -gliflozin ทั้งหลาย ถือเป็นปรากฏการณ์สุดมหัศจรรย์ในรอบหลายปีนี้ ยาที่ออกแบบมาเพื่อลดน้ำตาลตัวนี้ มีผลลดการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดและชลอความเสื่อมของไต สองสาเหตุหลักของการเสียชีวิตจากโรคเบาหวาน ทำให้ตัวเลขอัตราการเสียชีวิตในการศึกษาของยาชนิดนี้ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ทำให้ยาได้รับการบรรจุในแนวทางการรักษาของนานาชาติ เพื่อลดผลแทรกซ้อนของโรคเบาหวานตั้งแต่เริ่มรักษา
ไม่นานมานี้มีประกาศข่าวการศึกษาของยา empagliflozin ชื่อการศึกษา EMPRAISE ว่าการเก็บข้อมูลจริงจากการใช้งานจริง ไม่ใช่ศึกษาเคร่งครัดในการทดลอง ก็สามารถเกิดประโยชน์ต่อหัวใจและหลอดเลือดได้ไม่ต่างจากการศึกษาวิจัยมากนัก และข่าวเรื่องการใช้ยานี้ในการรักษาโรคหัวใจล้มเหลว ว่าสามารถลดการนอนโรงพยาบาลซ้ำในผู้ป่วยโรคหัวใจล้มเหลวเรื้อรังที่แรงบีบหัวใจต่ำ **ไม่ว่าเขาคนนั้นจะเป็นเบาหวานหรือไม่ก็ตามที** ในการศึกษา EMPEROR (น่าจะประกาศชัดและทางการในงานประชุมแพทย์โรคหัวใจยุโรป สิ้นเดือนสิงหาคมนี้)
เรียกว่าเกิด มหัศจรรย์แห่งยา SGLT2i กันต่อเนื่องเลย และเป็นประโยชน์ที่เป็น class effects เสียด้วยคือตัวใดในกลุ่มก็ได้ประโยชน์พอกัน เหลื่อมล้ำกันไม่มากนัก แต่ว่าทุกคนอย่ามองข้ามผลข้างเคียงของมันด้วยนะครับ อย่าให้ประโยชน์ที่ยิ่งใหญ่มาบดบังผลข้างเคียง จนทำให้เกิดความประมาทในการใช้ยา
เรื่องข้อควรระวังจากยานี้ ผมเขียนมาหลายครั้งแล้ว แต่เมื่อมีข่าวเรื่องคุณประโยชน์ออกมา ก็ต้องมาเตือนเรื่องผลเสีย ไม่ใช่ว่าไม่เห็นด้วยกับการใช้ยานะครับ แต่อยากจะให้ใช้ยาอย่างปลอดภัย เพื่อคนไข้จะได้ประโยชน์สูงสุด
สิ่งที่ควรระวังมากที่พบอย่างมีนัยสำคัญในทุก ๆ การศึกษาคือ การเกิดเลือดเป็นกรด ไตบาดเจ็บเฉียบพลัน อาการเลือดเป็นกรดจะคล้ายกับภาวะ diabetic ketoacidosis คือเลือดเป็นกรดคีโตนสูงจากน้ำตาลเกิน อาการใจสั่น หอบเหนื่อยมาก อ่อนเพลียรุนแรง บางรายมีอาการปวดท้องรุนแรง ตรวจพบคีโตนสูง และที่สำคัญคือ อาจจะไม่มีน้ำตาลสูงก็ได้
ส่วนไตบาดเจ็บเฉียบพลัน มักจะพบร่วมกับอาการขาดน้ำเช่น อาเจียนมาก ถ่ายเหลวมาก หรือมีภาวะน้ำในตัวอยู่ผิดที่ ใครที่กินยานี้อยู่แล้วมีอาการอาเจียนถ่ายเหลวรุนแรง อาจหยุดยาชั่วคราวได้ครับ
ส่วนผลข้างเคียงที่มีรายงานว่าพบได้ บางการศึกษาพบมาก บางการศึกษาพบน้อย คือ
- ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์ คนที่ใช้ยานี้ต้องรักษาความสะอาดเชิงกรานให้ดี เช็ดทำความสะอาด สะบัดก่อนเก็บ
- เพิ่มโอกาสการถูกตัดเท้า ทั้งจากการติดเชื้อและหลอดเลือดผิดปกตื ใครใช้ยาตัวนี้ต้องหมั่นตรวจเท้า หากผิดปกติ รีบไปหาหมอ (คนไข้เบาหวานควรตรวจเท้าประจำอยู่แล้วนะครับ)
- กระดูกหัก
- ลิ่มเลือดดำอุดตัน
ก่อนจะใช้ยาให้ตัดสินใจบวกลบคูณหารชั่งน้ำหนักประโยชน์และโทษให้ชัดเจน ให้รู้ว่าจะได้ประโยชน์อะไร และเสี่ยงอันตรายอะไร จะได้เฝ้าระวังได้ถูก การใช้ยาโดยไม่ทราบผลดีผลเสียคือความเสี่ยงที่แท้จริงครับ ดังนั้นศึกษาและปรึกษาระหว่างหมอ เภสัชกร และกับคนไข้ก่อนใช้ยาทุกตัวทุกครั้งเสมอ
อย่าลืมข้อสำคัญอีกประการคือ ราคายายังแพงพอสมควรครับ ควรประเมินรายรับรายจ่ายด้วย รักษาหาย ไม่มีผลข้างเคียงแทรกซ้อน แต่หนี้สินบานตะไท ก็ไม่มีคุณภาพชีวิตที่ดีนะครับ
ที่มาเหล่านี้ อ่านได้ฟรีหมดทุกอันครับ
Ni, L., Yuan, C., Chen, G. et al. SGLT2i: beyond the glucose-lowering effect. Cardiovasc Diabetol 19, 98 (2020).
Ueda P, Svanström H, Melbye M, et al. Sodium glucose cotransporter 2 inhibitors and risk of serious adverse events: nationwide register based cohort study. BMJ. 2018;363:k4365
อ.ภก.เกียรติเกรียงไกร โกยรัตโกศล และนายณรรฐนน กาญจนถม, คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ความปลอดภัยของการใช้ยากลุ่ม Sodium-Glucose Cotransporter 2 (SGLT2) Inhibitors ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes Mellitus), https://ccpe.pharmacycouncil.org/index.php…
Patakfalvi L, Brazeau AS, Dasgupta K. Physician experiences with sodium-glucose cotransporter (SGLT2) inhibitors, a new class of medications in type 2 diabetes, and adverse effects. Primary Health Care Research & Development. 2018 Jul:1-6.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น