การรักษาโรคมะเร็งโดยใช้ภูมิคุ้มกัน (cancer immunotherapy) กำลังก้าวหน้ามากขึ้น
องค์การอาหารและยาสหรัฐ ได้รับรองการใช้ยา anti PD-L2 ที่ชื่อ Atezolizumab ในการรักษาโรคมะเร็งเต้านมลุกลาม ที่ไม่มีตัวรับฮอร์โมนและตัวรับ HER2 เนื่องจากมีงานวิจัยว่าช่วยเพิ่มการอยู่รอด เรามาทบทวนและเข้าใจง่าย ๆ กัน รับรองว่าไม่ยาก ชื่อที่เป็นภาษาอังกฤษก็มองเป็นชื่อ ๆ หนึ่ง เพราะยังไม่มีศัพท์ไทย
1. การรักษามะเร็งเต้านมปัจจุบัน นอกจากการผ่าตัดแล้ว การให้ยาที่มีผลเจาะจงกับก้อนมะเร็งมีความสำคัญมาก โดยเฉพาะถ้าก้อนมะเร็งมีตัวรับฮอร์โมนเพศหญิง เราก็ให้ยาไปต้านฮอร์โมนนั้น ยาที่ใช้เช่น tamoxifen, letrozole เพื่อหลีกเลี่ยงการให้ยาเคมีบำบัด เพราะไม่ต้องการให้เกิดผลเสียรุนแรงของยาเคมีบำบัดและยังรักษาตรงเป้ามากขึ้น
2. ในกรณีมะเร็งเต้านมนั้น มีตัวรับสัญญาณ HER-2 เราก็มีทางเลือกในการใช้ยาที่ไปจัดการเซลล์มะเร็งทางตัวรับ HER-2 เรียกว่ามีเลเซอร์นำร่องให้ คือยา trastuzumab แต่ยังต้องให้ร่วมกับยาเคมีบำบัด ไหน ๆ ก็ต้องให้ยาเคมีบำบัดแล้ว ก็ให้อย่างเจ๋ง ๆ ไปเลย
3. แล้วถ้าไม่มีตัวรับฮอร์โมน ไม่มีตัวรับสัญญาณ HER-2 เรียกว่า tripple negative มะเร็งกลุ่มนี้ในอดีตเราไม่มีตัวช่วยอื่นใด ยกเว้นให้ยาเคมีบำบัด
เราจะพักเรื่องมะเร็งเต้านม มาที่ PD-L1
4. บนเซลล์เม็ดเลือดขาว จะมีโปรตีนที่ชื่อว่า PD-1 (programmed cell death 1) หากมีการกระตุ้นการทำงานของโปรตีนตัวนี้ เม็ดเลือดขาวจะลดการทำงานลง ไม่ไปจับทำลายเซลล์แปลกปลอม วัตถุประสงค์เพื่อลดการต่อต้านเซลล์ตัวเอง และทำลายตัวเอง (ประมาณว่า จะระเบิดภายในสามสิบวินาทีหลังจากได้รับข้อความนี้...ยังกะมิชชั่น อิมพอสสิเบิ้ล)
5. เซลล์มะเร็ง จะสร้างโปรตีนที่ชื่อว่า PD-L1 และ PD-L2 (programmed cell death 1,2) มาเพื่อกระตุ้นเจ้า PD-1 เมื่อสักครู่ ให้ไม่รู้จักฉัน ไม่รู้จักเธอ ปล่อยให้เซลล์มะเร็งไปทำลายร่างกายโดยที่หน่วยต่อต้านคือเม็ดเลือดขาวไม่ทำงานอะไร อารมณ์เดียวกันกับรับเงินใต้โต๊ะ ให้ผู้ร้ายมากระทำผิด แล้วเจ้าหน้าที่ตำรวจก็ถูกประหาร ส่วนผู้ร้ายก็ทำผิดต่อไป
6. เรามีการพัฒนายามาต่อต้าน PD-L1 คือ Pembrolizumab และ PD-L2 คือ Atezolizumab มาเพื่อจัดการเซลล์มะเร็งที่ใช้วิธีนี้ในการทำลายร่างกาย ไม่ให้มะเร็งมันมาหลอกเซลล์เม็ดเลือดขาวเราได้ เม็ดเลือดขาวเราก็จะกลับไปจับทำลายเซลล์มะเร็ง ตั้งแต่แรก !! ไม่ให้ลุกลาม ก็คือขันน็อตเจ้าหน้าที่ไม่ให้หละหลวม ไม่รับสินบน กำจัดคนพาล อภิบาลคนดี ตั้งแต่เริ่ม
กลับมาที่มะเร็งเต้านมที่ไม่มีตัวรับ HER-2 และไม่มีตัวรับฮอร์โมน
7. เราก็มีความหวังกับยา Anti PD-L2 ในการรักษามะเร็งเต้านมที่พบว่ามันใช้โปรตีน PD-L2 มาหลอกร่างกายเรา จากการศึกษาชื่อ IMpassion130 พบว่าการให้ยา azetulizimab ร่วมกับยาเคมีบำบัด paclitaxel (แบบพิเศษ nanoparticle ด้วยนะ) จะเพิ่มการรอดชีวิตโดยที่โรคไม่ลุกลามเมื่อเทียบกับให้ยาเคมีบำบัดอย่างเดียว และมีนัยสำคัญทางสถิติเสียด้วย
การศึกษานี้ทำให้ได้รับอนุมัติใช้เพื่อการรักษาต่อจากการผ่าตัด ในมะเร็งเต้านมลุกลามที่มีตรวจพบ PD-L2 นั่นเอง
การศึกษานี้ทำให้ได้รับอนุมัติใช้เพื่อการรักษาต่อจากการผ่าตัด ในมะเร็งเต้านมลุกลามที่มีตรวจพบ PD-L2 นั่นเอง
8. ส่วน anti PD-L1 คือ pembrolizumab มีการศึกษาชื่อ KEYNOTE-522 ใช้ยาในมะเร็งเต้านมที่พบ PD-L1 และให้ยาก่อนผ่าตัด โดยหวังผลหายขาดเลย หรือ เพิ่มการรอดชีวิตโดยที่โรคไม่กลับมา แม้การศึกษาจะพบว่าช่วยได้จริง แต่ยังไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ
ก็เป็นเรื่องราวของความก้าวหน้าในการรักษามะเร็งในยุคปัจจุบัน biotechnology จะมาปฏิวัติมนุษยชาติอีกครั้ง ดังที่ ยูวาล แฮร์รารี่ กล่าวไว้ในหนังสือ "21 lessons for the 21st century"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น