เรื่องราวของหญิงวัย 61 ปีกับอาการปวดท้องเรื้อรังมา 1 เดือน
หญิงอายุ 61 ปี อยู่ที่ฮาวาย เธออพยพมาจาก micronesia ถ้าเราไปเปิดแผนที่ดูจะพบว่าอยู่ทางทิศเหนือของปาปัวนิวกีนี เธอไปหาหมอเพราะมีอาการปวดจุกแน่นกลางท้อง ปวดมากขึ้น ตรงกลางท้อง ไม่ร้าวไปที่ใด ไม่สัมพันธ์กับมื้ออาหาร ไม่ดื่มเหล้า ตรวจร่างกายพบว่าเหลืองเล็กน้อย
... อะฮ้า ปวดท้อง เหลือง คงต้องคิดถึงความผิดปกติของตับและทางเดินน้ำดีไว้ก่อน ไม่ว่าจะตับอักเสบ ก้อนที่ตับ ทางเดินน้ำดีอักเสบ หรือ ทางเดินน้ำดีอุดตัน ตรวจไม่พบก้อน อาจจะเป็นการอุดตัน หรือก้อนลึก ๆ
โอเค ตรวจพบเอนไซม์ของตับขึ้นสูง และค่า alkali phosphatase ที่บ่งชี้เรื่องการอุดตันของน้ำดี ก็ขึ้นสูงเช่นกัน ตรวจสารเหลืองบิลิรูบินก็สูง เป็นการยืนยันความคิดจากประวัติและตรวจร่างกาย และช่วยบอกด้วยว่ามีการอักเสบของตับร่วมด้วย
คุณหมอซักประวัติไม่มีเรื่องยาอื่น ๆ ที่ทำให้ตับอักเสบ ตรวจไม่พบไวรัสตับอักเสบ คุณหมอก็ส่งไปทำอัลตร้าซาวนด์ช่องท้อง เพื่อตรวจดูการอุดตันหรือก้อนที่อุดตัน นิ่ว ก้อนเนื้อก็ไม่พบ แต่ว่าความสงสัยและความน่าจะเป็นโรคระบบทางเดินน้ำดีมันสูงมาก เมื่อเราใช้การตรวจที่ความไวไม่สูงแล้วผลออกมาไม่มี เราจึงต้องใช้วิธีต่อไป
คุณหมอเลือกส่งตรวจเอ็กซเรย์คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่ปรับคลื่นดูที่ระบบทางเดินน้ำดีและตับอ่อนเท่านั้น เรียกว่า MRCP magnetic resonance cholangiopancreatography ก็พบว่ามีอะไรบางอย่างเป็นแท่งยาว ๆ ขวางที่ทางเดินน้ำดี
คุณหมอจึงส่องกล้องเข้าไป เรียกว่าการทำ endoscopic retrograde cholangiopancreatography คือส่องกล้องเข้าไปทางปาก ไต่ลงไปที่ลำไส้เล็กส่วนต้นอันเป็นจุดเปิดของทางเดินน้ำดี กำลังจะใส่ท่อสวนเข้าไปเพื่อฉีดสีดู ก็พบผู้ร้ายทันที พยาธิไส้เดือน กำลังไต่ออกจากทางเดินน้ำดี นี่เองสาเหตุที่ทำให้ปวดท้องและทางเดินน้ำดีอักเสบอุดตัน
คุณหมอให้ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย เพราะเจ้าพยาธินี้เวลาชอนไชไปที่ใด มันก็พาเชื้อแบคทีเรียไปด้วย เมื่ออาการดีแล้วก็ให้ยาฆ่าพยาธิตัวกลมนี้ ปรากฏว่าตายเรียบหายขาด
พยาธิไส้เดือน (Ascaris lumbricoides) น่าจะเป็นพยาธิก่อโรคที่พบมากที่สุด ติดต่อง่ายมากทางมือและการปนเปื้อนอาหารไม่สะอาด ไข่พยาธิออกมาทางอุจจาระ เปื้อนมือ ป้ายไปทั่ว มือไม่ล้าง ไปโดนอาหาร กินเข้าไป ก็ออกลูกออกหลานกันสนุกสนาน
ส่วนมากไม่มีอาการ หากมีมากและอุดตัน ก็จะมีอาการอุดตันลำไส้หรือหากชอนไชไปที่อื่นก็มีปัญหาที่อื่นได้ การวินิจฉัยจะใช้การตรวจอุจจาระเป็นหลัก การรักษาง่ายมากใช้ยาฆ่าพยาธิทีเดียวตายเรียบ ปัญหาสำคัญคือ ต้องกินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ ล้างผักล้างอาหาร และถ่ายอุจจาระลงส้วมมาตรฐานก็จะควบคุมและป้องกันการระบาดได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น