04 กรกฎาคม 2562

beer potomania

ดื่มเบียร์จนความเข้มข้นโซเดียมในเลือดต่ำ beer potomania เห็นข่าวเบียร์กำลังดัง
ก่อนจะไปที่เรื่องเบียร์ เรามาเข้าใจกลไกการขับน้ำในตัวก่อน ร่างกายมนุษย์รักษาสมดุลน้ำส่วนใหญ่เลยจากการทำงานของไต นั่นคือการขับปัสสาวะ แต่กลไกการฉี่มันไม่ตรงไปตรงมาเหมือนกินเท่าไรออกเท่านั้น
ปัสสาวะเป็นสารละลายมีน้ำเป็นตัวทำละลาย กับเกลือแร่และตัวถูกละลายอีกเป็นสิบ ๆ ชนิด เราเรียกรวมกันว่า solute ไตมนุษย์จะสร้างปัสสาวะผ่านทางความแตกต่างความเข้มข้นของน้ำปัสสาวะในท่อไต และความเข้มข้นของเนื้อไต ถ้ามีความแตกต่างกันน้ำจะไหลเข้าออกตามช่องทางที่เปิด
โดยปรกติคนเราจะขับ solute วันละประมาณ 600 mOsm จะรักษาสมดุลน้ำให้ออกจากร่างกายประมาณ 2 ลิตร มันจะทำให้ความเข้มข้นของเลือดคงที่ที่ประมาณ 300 mOsm
solute มาจาก โปรตีน ยูเรีย และเกลือแร่อีกหลายชนิด โดยมียูเรียเป็นสารหลัก ยูเรียเป็นผลิตภัณฑ์ปลายทางที่ง่ายที่สุดของการย่อยสลายโปรตีน solute จะถูกกรองผ่านไตและดูดกลับที่ท่อไต เมื่อ solute ออกมาทางปัสสาวะมันจะดึงน้ำมาด้วยจากกลไก ออสโมซิส
เอาประมาณนี้ หากอยากรู้ลึกให้ไปหาอ่านได้จากตำราสรีรวิทยาทั่วไป
(ตัวเลขคือประมาณคร่าว ๆ ให้เข้าใจชัด ๆ นะครับ)
กลับมาที่เบียร์ เบียร์คือแอลกอฮอล์ น้ำตาล และน้ำ ไม่มีโปรตีนอันเป็นที่มาหลักของ solute ในร่างกาย ยกเว้นคุณจะกินอาหารหรือกับแกล้มเพียงพอ การดื่มเบียร์ปริมาณมาก ๆ สะสมกันต่อเนื่อง โดยที่กินอาหารลดลง สิ่งที่คุณจะได้คือ น้ำปริมาณมหาศาล น้ำตาลมากมาย แต่ขาด solute เมื่อกินแบบนี้นาน ๆ เข้าความเข้มข้นของเลือดจะเริ่มลดลง จาก 300 อาจจะลงมาเหลือ 250 แต่ร่างกายต้องการรักษาระดับที่ 300 จะต้องทำอย่างไรให้เข้มขึ้น ...ถูกต้อง เอาน้ำออกเลือดจะเข้มขึ้น น้ำจะออกทางไหน..ปัสสาวะนั่นเอง
จำได้ไหมว่าร่างกายต้องขับ solute ออกมา 600 mOsm จึงจะขับน้ำออกมาได้สองลิตรในรูปปัสสาวะ สมดุลร่างกายก็ประมาณเข้าออกสองลิตร หากเลือดไม่มี solute เพียงพอ มันจะเอา solute ที่ไหนมาออกทางปัสสาวะตั้ง 600 mOsm ในคนที่ดื่มเบียร์ตลอดต่อเนื่องโดยไม่กินอาหาร solute ในเลือดลดลง ในปัสสาวะก็ลดลงด้วย แต่ไตยังขับน้ำได้เท่าเดิมหรือสูงสุดจะขับน้ำออกได้ได้แค่เต็มที่ 4 ลิตรเท่านั้น ที่จะรักษาความเข้มข้นเลือดที่ 300 mOsm
ไตสามารถขับน้ำสูงสุดในขณะดื่มเบียร์มาก ๆ ต่อเนื่องกัน ได้แค่ 4 ลิตรต่อวัน แต่ทว่า เบียร์ปริมาณมาก ๆ ที่คุณดื่มมันเกิน 4 ลิตรไหมล่ะ บางคนดื่มรวดเดียววันละ 5-6 ลิตร บางคนดื่มสะสมต่อเนื่อง สามวัน สิบลิตร แล้วแบบนี้ น้ำส่วนเกินจากเบียร์จะถูกขับออกทางปัสสาวะได้ไหม...คำตอบชัด ๆ ไม่ได้ เมื่อไม่ได้มันจะไปไหน
คำตอบคือมันก็เจือจางอยู่ในเลือดนั่นแหละ กินเบียร์เอง solute ในเลือดก็น้อยอยู่แล้ว ยังจะขับน้ำส่วนเกินจากเลือดไม่ออกอีก เกิดปรากฏการณ์ความเข้มข้นในเลือดเจือจาง หรือ hypo osmolar และเนื่องจากเกลือแร่ในเลือดมี sodium เป็นองค์ประกอบหลัก ความเข้มข้นของโซเดียมในเลือดจึงลดลงด้วย เรียกว่า hyponatremia นั่นเอง
เป็นคำอธิบายของ hyponatremia จาก beer potomania
ถ้าไม่เข้าใจให้ค่อย ๆ อ่านซ้ำใหม่ ถ้าไม่เข้าใจอีก ก็อย่าดื่มเบียร์มากไปและกินกับแกล้มด้วย
"ดื่มเบียร์เธอจะเมา ดื่มเราเธอจะมัน"

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น