19 ธันวาคม 2559

น้ำเกลือแร่ ORS

  ช่วงนี้การติดเชื้อไวรัสทางเดินอาหาร Novovirus กำลังระบาด ทุกตำราบอกว่าหายเองได้ ไม่ต้องกังวล ประคับประคองชดเชยเกลือแร่ให้ดี.. แล้วจะใช้เกลือแร่อะไร มันต่างกันไหม เราจะได้ดูแลตัวเองง่ายๆและประสิทธิภาพสูงมากด้วย

  Oral Rehydration Solution แรกเริ่มเดิมทีผลิตเพื่อรักษาโรคท้องร่วงโดยเฉพาะอหิวาตกโรคในสมัยโบราณเกิดขึ้นในยุคสมัยใกล้เคียงกับน้ำเกลือทางหลอดเลือด เพื่อต่อสู้อาการถ่ายเหลวเช่นกัน ข้อดีของน้ำเกลือแร่ ORS คือ เตรียมง่าย เข้าครัวก็ทำได้ในสองนาที ไม่ต้องมีวัตถุดิบมาก ไม่ต้องปลอดเชื้อ ใช้ได้มากมาย เพราะมันเตรียมง่ายมากนี่เองจึงสามารถรักษาชีวิตคนได้มากมาย ส่วนตัวผมให้เป็นนวัตกรรมที่โดดเด่นใน ทศวรรษ 1970 เลยทีเดียว
   เดิมที ORS นั้น ORS จะมีความเข้มข้นสูงกว่านี้ซึ่งเมื่อใช้ไปนานๆก็พบว่ามีคนที่มีผลเสียของการที่น้ำเกลือแร่เข้มข้นสูงคือ น้ำในร่างกายถูกเคลื่อนที่มาอยู่ในลำไส้ (ของเดิมเข้มข้น 311 mOsm/L เกลือโซเดียม 90 mEq) ในปัจจุบัน ORS ในคำแนะนำของ WHO ตั้งแต่ปี 2546 ได้ปรับสูตรเข้มข้นลดลงเพื่อให้เหมาะสมกับผู้ป่วยถ่ายเหลวเกือบทุกแบบ และเหมาะสมกับผู้ป่วยเด็ก รวมทั้งหลีกเลี่ยงการเกิดลำไส้อักเสบจากการที่เกลือแร่เข้มข้นมากเกิน เรียกว่ reduced osmolarity ORS (จาก 311 เหลือ 245 mOsm/L  และ ลดเกลือโซเดียมเหลือ 75 mEq)

  องค์การเภสัชกรรมได้ผลิตน้ำเกลือแร่แบบซอง 1 ซองสำหรับผสมน้ำ 250 ซีซีเพื่อชงดื่มบ่อยๆชดเชยการสูญเสียน้ำและเกลือแร่จากการอาเขียนหรือถ่ายเหลว มีเกลือแร่เหมาะสมกับการดูดซึมและมีน้ำตาลกลูโคส เพื่อช่วยการดูดซึมเกลือแร่เท่านั้นนะครับ เพราะที่ลำไส้นั้นจะดูดซึมเกลือแร่พร้อมกับน้ำตาลกลูโคสครับ ไม่ได้หวังผลเพื่อไปให้พลังงานแต่อย่างใด จึงไม่สามารถใช้ทดแทนอาหารได้นะครับ ห้ามใช้ทดแทนอาหารในกรณีกินอาหารไม่ได้
   และถ้าไม่มีเกลือแร่แบบซอง ให้ใช้น้ำสะอาด น้ำดื่มปกติ น้ำต้มสุก ปริมาณหนึ่งลิตร หรือประมาณหนึ่งขวดน้ำปลา ใส่น้ำตาลทราย 6 ช้อนชา และเกลือแกงครึ่งช้อนชา ..ช้อนชา รือ หน่วยวัดปริมาตร 5 ซีซีครับ ปิดฝาแล้วเขย่าดื่มได้เลย หรือตำราเก่าๆใช้น้ำซาวข้าวใส่เกลือ ซึ่งผมคิดว่ายุคนี้จะหาการหุงข้าวแบบเช็ดน้ำ น้อยเต็มที

  ส่วนเครื่องดื่มเกลือแร่ให้กำลังงานที่นักกีฬานิยมดื่มนั้น สัดส่วนของเกลือโซเดียมต่อปริมาณน้ำตาลไม่เหมาะสมกับการชดเชยจากการถ่ายเหลวหรืออาเจียน ปริมาณเกลือโซเดียมก็น้อยกว่า ORS  ไม่เหมาะสมกับการชดเชยจากการถ่ายเหลวหรืออาเจียนนะครับ จะใช้เมื่อไม่มีสารละลายที่เหมาะสมเท่านั้น
   นักกีฬาจะสูญเสียน้ำมากกว่าเกลือครับ เครื่องดื่มจึงมีน้ำมากกว่าเกลือ ที่เราสดชื่นเพราะได้น้ำตาลและน้ำ มากกว่าเกลือครับ  ส่วนน้ำอัดลมและน้ำผลไม้ ถึงแม้จะเติมเกลือลงไปก็จะน้อยและไม่เหมาะสมกับการดูดซึมทางลำไส้เพื่อเอาไปแก้ไขโรคท้องร่วงอาเจียนแต่อย่างได

  เกลือแร่แบบซอง จัดเป็น over the counter คือสามารถหาซื้อได้ตามร้านค้า ไม่ต้องมีใบสั่งยา ปัจจุบันมีตามร้านสะดวกซื้อ ร้านยา ราคาไม่แพง มีหลายรสชาติเพื่อเด็กๆด้วย ผมแนะนำอย่างน้อยสิบซองครับ ซื้อติดบ้านไว้เลย การชดเชยน้ำที่เร็วและพอ สามารถลดอัตราการเสียชีวิตและเข้ารักษาตัวในรพ.ลงได้มากครับ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น