มะเร็ง..เป็นก้อน..ปวด จริงๆมะเร็งก็มีอาการอย่างอื่นๆอีกนะ : paraneoplastic...the remote effect
ก้อนมะเร็งนั้นประกอบด้วยเซลผิดปกติกัดกิน ทำลาย หรือไปกดเบียดอวัยวะดีๆข้างเคียง บางครั้งก้อนมะเร็งบางชนิดก็หลั่งสารเคมีออกมา หลั่งแบบควบคุมไม่ได้ จนเสารเคมีเหล่านั้น ไปเกิดผลเสียต่อร่างกายเราเรียกอาการนี้ว่า paraneoplastic syndrome ภาษาทั่วไปคงใช้คำว่า collateral damage จะแปลความได้ตรงๆครับ
เซลที่ก่อเกิดมะเร็งนั้นบางชนิดมีความสามารถหลั่งสารเหมือนฮอร์โมนในร่างกายเรา ไปทำให้เกิดผลของฮอร์โมนนั้น แต่เป็นผลแบบไม่มีกลไกการควบคุมที่เรียกว่า feedback mechanism หรือมีผลกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
ผลของสารเคมีนี้อาจเกิดขึ้นก่อนอาการของมะเร็งเสียอีก เพราะอาการของก้อนก็จะต้องใหญ่พอควรจึงเกิดอาการได้ แต่อาการจากสารเคมีนี้ไม่จำเป็นครับ และอาการก็มักจะดีขึ้นเมื่อได้มีการรักษามะเร็งครับ ผมยกตัวอย่างอาการผิดปกติต่างๆที่อาจเกี่ยวข้องกับมะเร็ง ไม่ได้หมายถึงว่าถ้ามีแล้วจะเป็นมะเร็งนะครับ
กลุ่มอาการหลั่งฮอร์โมนผิดปกติ
1. ฮอร์โมน ADH คล้ายจากต่อมใต้สมอง ทำให้ร่างกายดูดน้ำจากท่อไตมาก ปัสสาวะน้อย โซเดียมในเลือดต่ำ มักพบในมะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
2. ฮอร์โมน PTH คล้ายที่หลั่งออกมาจากต่อมพาราไธรอยด์ ทำให้กระดูกสลายเป็นแคลเซียมออกมาในเลือด และดูดซึมแคลเซียมมาก เกิดแคลเซียมในเลือดสูง มักพบในมะเร็งเต้านม มะเร็งเลือดชนิดมัยอีโลมา มะเร็งเยื่อบุผิวต่างๆ
3. ฮอร์โมน ACTH คล้ายฮอร์โมนจากต่อมหมวกไต ทำให้อ้วนกลม ความดันสูง มักพบในมะเร็งปอด
กลุ่มอาการระบบประสาท มักจะมีอาการของระบบสมองที่ควบคุมการเคลื่อนไหว ทำให้เดินเซ ตากระตุก ทรงตัวไม่อยู่ (cerebellitis) หรือเกิดอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง (LAMS) ส่วนมากพบในมะเร็งปอด
กลุ่มอาการระบบผิวหนัง เช่น ผื่นแดงนูนที่เรียกว่า Sweet's syndrome พบในมะเร็งเม็ดเลือดขาว กลุ่มอาการโรคข้อ เช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรงและอักเสบ polymyositis พบในมะเร็งของลำคอ มะเร็งรังไข่
โรคพวกนี้วินิจฉัยยากครับ ถ้ามีอาการต่างๆ อาจต้องคิดถึงว่ามีโรคมะเร็งหรือไม่ และการจะต้องคิดถึงว่าเป็นผลของโรคมะเร็งถ้าหาสาเหตุโดยทั่วไปไม่พบ ในขณะเดียวกันถ้าพบมะเร็งแล้วนอกจากโรคของตัวมะเร็งเองแล้วยังต้องพิจารณาหาอาการข้างเคียงจากการหลั่งสารต่างๆเหล่านี้ด้วย หัวข้อนี้จะยากและต้องไปศึกษาอ่านต่อครับ
สำหรับแฟนเพจเราผมอยากให้ทราบว่ามีอาการจำพวกนี้อยู่ด้วย ซึ่งเกี่ยวข้องกับโรคมะเร็ง และสำหรับบุคลากรที่ต้องการไปค้นต่อ หาอ่านได้จากตำราต่างๆ ส่วนลิงค์ที่ผมทำมาให้นั้น คัดมาว่าอ่านง่ายและไม่เสียเงินครับ
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMra023009
http://www.nature.com/…/…/v10/n11/full/nrrheum.2014.138.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/…/pdf/mayoclinproc_85_9_008.pdf
http://jnnp.bmj.com/content/75/suppl_2/ii43.full อันนี้เสียเงินนะครับ
ขอบคุณสำหรับการแบ่งปันความรู้คะ
ตอบลบ