24 มิถุนายน 2558

โรคโลหิตจางทาลัสซีเมีย..แบ่งแบบเก่า

โรคโลหิตจางทาลัสซีเมีย

  วันนี้มีเรื่องเล่าดีๆ กับสาระดีๆ มาเล่าให้ฟังครับ สองสามวันก่อนผมได้รับปรึกษาเรื่องตัวเหลืองครับ ก็ซักประวัติผู้ป่วยตามปกติ แล้วก็ถามประวัติโรคประจำตัว ผู้ป่วยตอบกลับมาว่า " เป็นโรคฮีโมโกลบินเอช และคอนสแตนท์สปริง ครับ" ถ้าเป็นภาษายุคนี้ก็ต้องพูดว่า ผมนี่อึ้งไปเลยครัช ไม่ค่อยพบประโยคนี้ครับ ส่วนใหญ่จะตอบว่า เป็นโรคซีด หรือ ทาลัสซีเมีย มากกว่า ต้องชื่นชมผู้ป่วยและคุณหมอประจำตัว ที่ใส่ใจในเรื่องนี้ ให้ผู้ป่วยท่องจำไว้เลย ก็ทำให้ผมวินิจฉัยโรคง่ายขึ้นมากเลย

  ทาลัสซีเมีย เป็นโรคโลหิตจางประเภทหนึ่งที่มีการสร้างเม็ดเลือดที่ไม่แข็งแรงออกมา เม็ดเลือดพวกนี้เลยถูกทำลายง่ายมาก ผู้ป่วยจึงซีดตลอด ต้องสร้างและทำลายเม็ดเลือดตลอดเวลา มากกว่าปกติ ทำให้อวัยวะที่ใช้สร้างก็จะโตขึ้น เช่น กระดูกแบนๆ บริเวณใบหน้า ตับ และอวัยวะที่ใช้ทำลายเม็ดเลือดก็จะโตเช่นกัน เช่น ม้าม และก็จะเหลืองจากวัตถุดิบในเม็ดเลือดที่ถูกทำลายมากครับ โรคทาลัสซีเมียเป็นโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรมครับ จึงมีความสำคัญในการระบุความเสี่ยงของคนในครอบครัวว่ามีโอกาสเป็นโรค และมีโอกาสถ่ายทอดไปสู่ลูกหลานมากน้อยเพียงใด ในคู่แต่งงานที่เป็นทาลัสซีเมีย ก็ควรเข้ารับการปรึกษาถึงโอกาสเกิดโรคของลูกครับ

  โรคทาลัสซีเมียมีหลายๆแบบ พูดสรุปง่ายๆ เป็นสามจำพวกครับ เอาที่เบาที่สุดก่อนครับ พวกแรกคือเป็นพาหะ คนกลุ่มนี้จะอาการปรกติทุกอย่าง ไม่ซีด ไม่เหลือง ไม่มีอาการใดๆ จะทราบจากการตรวจเลือดเท่านั้น ความสำคัญคือ กลุ่มนี้จะมีความผิดปกติถ่ายทอดไปสู่ลูกหลานได้ครับ ในภาคอีสานเราจะพบ พาหะทาลัสซีเมียชนิดฮีโมโกลบิน อี มากมายนะครับ

  ส่วนอีกสองพวกที่ถือว่า "เป็นโรค" คือมีอาการ แบ่งเป็นสองกลุ่มย่อยครับ คือเป็นมากและเป็นน้อย เป็นน้อย (thalassemia intermedia) จะมีอาการซีด เหลือง แค่เวลาเจ็บป่วยรุนแรงเท่านั้นครับ ส่วนพวกที่เป็นมาก (thalassemia major) จะมีอาการซีด เหลือง ตับม้ามโต กระดูกเปลี่ยน เม็ดเลือดแตกตลอดเวลาครับ มีอาการตั้งแต่เด็ก ในรายที่รุนแรงมากๆ ก็มักจะเสียชีวิตตั้งแต่ในครรภ์เลยครับ คนกลุ่มนี้ต้องได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง เพราะจะมีผลข้างเคียงจากเม็ดเลือดแดงแตกมากมายครับ ดังนั้นการท่องจำชนิดของทาลัสซีเมียที่ตัวเองเป็น จึงมีความสำคัญมากๆนะครับ


  สุดท้ายขอฝากภาพผู้ป่วยทาลัสซีเมียรุนแรง จึงมีโครงหน้า รูปกระดูกที่ผิดปรกติแบบนี้ ฝรั่งเขาเรียกใบหน้าแบบนี้ตามชื่อโรคเลยครับว่า " thalassemic face"

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น