บ่ายวันเสาร์ เรามาท่องเที่ยวในประวัติศาสตร์กันครับ
แม่น้ำไนล์ เป็นแม่น้ำที่ยาวที่สุดในโลก ไหลผ่านหลายประเทศ มีเรื่องราววัฒนธรรมต่าง ๆ ตามลุ่มน้ำไนล์จำนวนมาก เพราะเป็นแม่น้ำที่ไหลผ่านพื้นที่ทะเลทราย บริเวณรอบ ๆ แม่น้ำจึงเป็นที่ตั้งของเมืองมากมาย ตั้งแต่ยุคก่อนคริสตกาล
แม่น้ำนี้ไหลจากตอนกลางของแอฟริกาจากทะเลสาบวิคทอเรีย หนึ่งในหมู่ทะเลสาบที่สุดยิ่งใหญ่ของแอฟริกา ทะเลสาบวิคทอเรียนี้ใหญ่เป็นอันดับสามของโลก รองจากทะเลสาบแคสเปี้ยนและทะเลสาบสุพีเรียร์
หมู่ทะเลสาบของแอฟริกา (Great Lakes of Africa) มีความยิ่งใหญ่มาก ไม่แพ้ทะเลสาบทั้งห้าของอเมริกา (น้ำตกไนแองการาก็อยู่ที่นี่) ถือเป็นแหล่งกำเนิดทางชีวภาพที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก หลายสปีชี่ส์ถือกำเนิดที่นี่ ความหลากหลายทางชีวภาพและอุดมสมบูรณ์มาก น้ำจืดผิวดินกว่า 25% อยู่ที่นี่
ปลายทางของแม่น้ำไนล์ไปสิ้นสุดที่อิยิปต์ แม่น้ำพัดพาเอาสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ และความอุดมสมบูรณ์มาที่ปากแม่น้ำและไหลลงสู่ทะเลเมดิเตอเรเนียน บริเวณที่แม่น้ำไนล์ไหลลงทะเลจึงเกิดเป็นพื้นที่ตะกอนพัดขยาดใหญ่ที่มีความอุดมสมบูรณ์มากที่สุด และเป็นที่ตั้งของอาณาจักรที่รุ่งเรืองมากที่สุดแห่งหนึ่งในโลกโบราณ อาณาจักรอียิปต์
แน่นอนว่าไม่ได้มีแต่ความอุดมสมบูรณ์ แม่น้ำไนล์จากทะเลสาบวิคทอเรีย ดินแดนแห่งชีวิตที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ได้พัดพาเอาสิ่งหนึ่งมาถึงอียิปต์ด้วย
ความตายพิสดารอันหนึ่งของชาวอิยิปต์ยุคนั้น เริ่มต้นด้วยผื่นตุ่มพุพอง หลังจากลงอาบน้ำหาปลาในแม่น้ำไนล์ หลังจากนั้นลุกลามไปทั่วตัว เริ่มมีชิ้นส่วนอวัยวะในท้องโตขึ้น มีอาการปัสสาวะเป็นเลือด บางคนมีอาการชัก ชาวอิยิปต์บันทึกไว้ในจารึกด้วยอักษรภาพเฮียโรกลิฟฟิค โรค a^-a-a^
และด้วยความที่อิยิปต์เป็นศูนย์กลางความเจริญของโลกและแผ่อิทธิพลไปกว้างขวาง จึงมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับโรคต่าง ๆ เหล่านี้ในดินแดนที่พ่ายแพ้แก่อิยิปต์ ไม่ว่าจะเป็นแอฟริกาด้านตะวันตก ลามไปถึงเอเชียไมเนอร์และซีเรีย มัมมี่ในซีเรียพบว่ามีความตายพิสดารแบบเดียวกันกับชาวอียิปต์
ผ่านไปหลายพันปี ปริศนาแห่งโรคนี้ยังพบมากที่ดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำไนล์อันสมบูรณ์ มีประชาชนชาวอียิปต์จำนวนมากเป็นโรคนี้ จนในปี 1851 นักวิทยาศาสตร์ชาวเยอรมันชื่อ Theodor Bliharz ได้ค้นพบปริศนาว่าโรคนี้เกิดจากพยาธิตัวเล็ก ๆ ชนิดหนึ่ง ไชเข้าผิวหนังแล้วไปก่อนโรคตามจุดต่าง ๆ ของร่างกายผ่านทางกระแสเลือด เรียกว่า พยาธิใบไม้ในเลือด (schistosomiasis) เกิดจากพยาธิ Schistosoma hematobeum และ Schistosoma mansoni โดยมีถิ่นที่อยู่พยาธิในหอยน้ำจืดที่พบมากในลุ่มน้ำไนล์นั่นเอง
เมื่อคนไปสัมผัสแหล่งน้ำเมื่อกว่าสองร้อยปีก่อน ก็ติดเชื้อจากพยาธิไชเข้ามา มาก่อโรคในคนและแพร่กระจายออกทางอุจจาระ ที่ยุคนั้นส้วมอนามัยยังไม่ถือกำเนิดขึ้นมา ดินแดนนี้สมบูรณ์มาก หอยน้ำจืดชนิดนี้และพยาธิใบไม้ในเลือดนี้ก็อิ่มเอม คนเยอะ น้ำเยอะ แพร่พันธุ์ได้มากมาย
โรคพยาธิใบไม้ในเลือดนี้หากเป็นนาน ๆ ก็อาจเกิดอันตรายต่อปอด หัวใจ สมอง กล้ามเนื้อ ตับม้าม ได้ และเสียชีวิตได้ เมื่อชาวอิยิปต์เป็นกันมาก ตายกันมาก ก็ส่งผลกระทบสูง
ในยุคที่อิยิปต์มีการสร้างคลองสุเอซ และดีลกับมหาอำนาจต่าง ๆ ในโลกจนไปถึงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง โรคนี้ยังคุกคามอียิปต์และดินแดนสองฝั่งแม่น้ำไนล์มาตลอด รู้ว่าเกิดจากอะไร แต่หารักษาได้ไม่
และในปี 1918 ทุกอย่างก็เปลี่ยนไป และอียิปต์ก็เปลี่ยนไป
โปรดติดตามตอนต่อไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น