ความรู้จากราชวิทยาลัยสู่ประชาชน :แนวทางดูแลโรคนอนไม่หลับ : อ.นฤชา จิรกาลวสาน
เรื่องของยา
ยานอนหลับ เป็นยาที่ใช้กันมานานถูกบ้างผิดบ้าง ได้ผลบ้างไม่ได้ผลบ้าง แต่คำแนะนำนี้บอกชัดว่าการใช้ยานอนหลับเป็นเพียงการรักษาเสริมเท่านั้น
1.ยา benzodiazepine อาจจะเป็นยาที่ใช้มากสุดในโลกกันแล้ว มันไม่ใช่ยานอนหลับที่ดีนัก แต่หาได้ง่าย พอใช้ได้ ราคาถูก ช่วยลดระยะเวลาจากเริ่มนอนจนจะหลับ เพียงแต่มีผลข้างเคียงสูง โดยเฉพาะการไปรบกวนการหลับในช่วงที่ดีมีคุณภาพ ลดการรับรู้และการคิดของสมอง และไม่แนะนำใช้ต่อเนื่องเพราะทำให้ติดยาได้ ยาที่ใช้เช่น diazepam, lorazepam, clonazepam ไม่แนะนำ alprazolam เพราะออกฤทธิ์สั้นไป นอกจากช่วยหลับได้ไม่ดี ยังติดยาง่ายอีก
2.non-benzodiazepines GABA agonist ยากลุ่มนี้จะมีโอกาสติดยาน้อยกว่ากลุ่มแรก ผลข้างเคียงในแง่ anticholinergics เช่นหน้ามืด ความดันตก ใจสั่น ปากแห้ง จะน้อยกว่าและไม่ค่อยส่งผลต่อเรื่องสมรรถนะของสมอง เช่น zolpidem,eszopiclone,zeleplon ที่ใช้มากคือ zolpidem และต้องระวังผลข้างเคียงสำคัญคือ เดินละเมอ
3.orexin receptor agonists ยากลุ่มใหม่ที่เพิ่งออกมาไม่นาน ไม่ไปยุ่งกับสารสื่อประสาท GABA ในสมอง ทำงานที่วงจรการหลับตื่นโดยตรง ผลข้างเคียงน้อย ใช้ได้นานกว่าโดยติดยาน้อยกว่า จากการศึกษานั้นใช้ได้ตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป ไม่มีอาการถอนยาและไม่รบกวนสมรรถนะของสมอง เช่นยา suvorexant, lemborexant
4.prolong-released melatonin ย้ำว่าต้องเป็นชนิดออกฤทธิ์ยาวนะครับ ทำให้หลับได้โดยไม่เสียโครงสร้างการนอนและวงจรการหลับตื่นให้เสียหายไป ทำให้การนอนมีคุณภาพ แต่ว่าผลการรักษาไม่ค่อยดีและคาดเดาผลๆด้ไม่ชัดเจน
5.antidepressant เช่น trazodone, mirtazapine ใช้ได้ดีกับคนที่มีภาวะซึมเศร้าร่วมด้วย ข้อควรระวังมาก ๆ เลยคือผลต่อระบบประสาทอัตโนมัติ คือมีผล anticholinergics ที่รุนแรงพอตัว มีผลต่อการรับรู้และการทำงานของสมอง และมีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะจากยาได้
6.antihistamine หรือยาแก้แพ้ที่มีผลง่วงซึม อันนี้ไม่แนะนำครับ เพราะวงจรการหลับตื่นจะเสียไป ผลข้างเคียงมากมาย
7.ไม่แนะนำกัญชาเพื่อการนอนหลับนะครับ เนื่องจากหลักฐานเชิงประจักษ์ไม่เห็นผลที่ดีที่จะใช้รักษา และมีผลข้างเคียงมากมาย
ย้ำว่า "ไม่ใช่การรักษาหลัก ไม่ควรใช้ต่อเนื่องยาวนาน ระวังผลข้างเคียงจากยา"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น