18 กุมภาพันธ์ 2566

frontotemporal demantia (FTD)

 ทุกคนน่าจะรู้จัก บรู๊ซ วิลลิส

รายงานข่าวจากครอบครัวของบรู๊ซ บอกว่าตอนนี้บรู๊ซป่วยจากโรคสมองเสื่อมชนิดหนึ่งชื่อ frontotemporal demantia (FTD) โดยมีอาการเด่นของบรู๊ซคือ พูดสับสน (aphasia) เรามารู้จักโรค FTD แบบง่าย ๆ กัน
FTD เป็นโรคสมองเสื่อมแบบหนึ่ง เกิดจากเซลล์สมองเสื่อมโดยเกิดมากที่เซลล์สมองส่วน frontal lobe สมองด้านหน้าที่ใช้ในการคิด การคำนวณ หน้าที่ขั้นสูงและความซับซ้อนทางพฤติกรรม และสมองส่วน temporal คือแถว ๆ ทัดดอกไม้ ทำหน้าที่สำคัญเรื่องของการสื่อสาร ทำให้อาการเด่นของ FTD คือ บุคลิกและพฤติกรรมเปลี่ยนแปลง และส่วนมากมีความบกพร่องทางการพูดหรือการสื่อสาร
ส่วนมากผู้ป่วย FTD จะอายุยังไม่มาก (แต่กลับสมองเสื่อมหรือพฤติกรรมเปลี่ยนไปมาก … สงสัยในสภาจะมีเยอะ) ทำให้เราสงสัย ซึ่งคงต้องแยกจากโรคที่โครงสร้างผิดปกติเช่นเนื้องอกสมอง โพรงน้ำสมองอุดตัน
การแยกจาก Alzheimer คร่าว ๆ คือความจำจะยังดีอยู่ ตรงนี้จะต่างจากโรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์ (เฉพาะช่วงแรกของทั้งสองโรค ระยะท้าย ๆ จะเสื่อมพอกันทุกหน้าที่) ลักษณะการพูดหรือความเข้าใจ ในอัลไซเมอร์จะเด่นทางคิดคำพูดไม่ออก แต่เข้าใจพอได้ ส่วน FTD จะเด่นไปทางไม่เข้าใจ สื่อสารไม่รู้เรื่องเสียมากกว่า
บรู๊ซ วิลลิส ..มีอาการเด่นคือ การสื่อสารบกพร่อง เป็นหนึ่งในสามกลุ่มอาการของ FTD ที่พบได้
- Behavior variant frontotemporal dementia อันนี้พบมากสุด คือ พฤติกรรมเปลี่ยน
- Primary progressive aphasia เน้นที่การสื่อสารไม่เข้าใจ
- Disturbances of motor function มีการเคลื่อนที่กล้ามเนื้อผิดปกติร่วมด้วยกับอีกสองอย่างข้างต้น
การใช้ยาทำเพื่อรักษาอาการที่เกิดไม่ให้รุนแรงจนอยู่ไม่ได้ ไม่รุนแรงจนคนดูแลลำบากมากนัก ร่วมกับการทำพฤติกรรมบำบัด การดูแลสุขอนามัยทั่วไป ยาที่ใช้ได้คือยาที่รักษาอัลไซเมอร์เช่น Cholinesterase inhibitors, NMDA receptor antagonist หรือถ้าสับสนมากอาจใช้ยารักษาจิตเวชหรือยากันชักได้
ปัจจุบันเรากำลังวิจัยการคัดกรองด้วยยีนก่อโรค FTD เช่น preganulin gene mutation เพื่อตรวจคัดกรอง พยากรณ์และเตรียมหาการจัดการที่ดีก่อนเกิดโรค แต่ยังไม่มีวิธีการป้องกันโรคที่พิสูจน์ที่ได้ประโยชน์ชัดเจนครับ
ทางทีมแพทย์ที่อเมริกาและครอบครัวกำลังดูแลบรู๊ซ วิลลิสครับ ครอบครัวของเขายินยอมให้ทีมแพทย์นำกรณีศึกษาของวิลลิสมาเพื่อให้ความรู้เรื่อง FTD กับประชาชนครับ ขอเป็นอีกแรงใจให้บรู๊ซ วิลลิส หรือ จอห์น แม็คเคลน แห่ง คนอึดตายยาก ของเราครับ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น