13 กันยายน 2565

Raynaud's phenomena จากภาพถ่ายคนไข้

 คนไข้บอกการวินิจฉัย

เมื่อไม่นานมานี้ ผมได้รับปรึกษาคนไข้มีอาการชาทั้งตัวมาหลายเดือน โดยส่งปรึกษาแบบส่วนตัวมาจากคลินิกเอกชนแห่งหนึ่ง
พอได้ยินอาการที่ส่งปรึกษาก็ถอนหายใจเฮือกทีเดียว ปัญหาโลกแตกทางอายุรกรรมคือ อาการที่ไม่เฉพาะเจาะจงกับโรคใด เช่น เหนื่อยเพลีย วิงเวียนเล็กน้อย นอนไม่หลับ หวิว ๆ อันนี้ก็เช่นกันคืออาการ ชา ๆ เสียว ๆ แปลบ ๆ
หลักการคือ ต้องให้เวลาคนไข้เต็มที่ ให้เขาเล่าอย่างอิสระ อย่าไปใช้คำถามปลายปิดเพราะคำถามเหล่านี้จะชี้นำให้คนไข้ตอบไปในทางที่เราอยากจะฟัง เรียกว่าตัวเราเป็นคนขุดหลุมล่อตัวเองให้ตกลงไป ทำให้เราวินิจฉัยผิดพลาด หรือใช้ข้อมูลที่เอนเอียงจนวินิจฉัยไม่ออกเลย
ตอนผมเป็นนักเรียนแพทย์มีคำสอนว่า
'ให้คนไข้เล่าประวัติ แล้วเขาจะบอกการวินิจฉัยมาในนั้น แต่ต้องเอามาคิดวิเคราะห์ก่อน เพราะไม่มีคนไข้คนใด เดินมาหาพร้อมป้ายแปะไว้ว่า ฉันเป็นโรคนี้'
สรุปว่าผู้ป่วยก็มีอาการมึน ๆ ตึง ๆ ที่แขนขาและใบหน้า เหมือนจะบวมแต่ไม่บวม ตรวจร่างกายระบบประสาทปรกติทุกอย่าง ในยุคโควิด ผมตรวจร่างกายระบบประสาทที่แขนขาก่อน ระบบเส้นประสาทสมองจะย้ายมาตรวจทีหลังสุด เพราะจะได้ถอดหน้ากากเป็นลำดับสุดท้าย
ต้องบอกว่าหลังจากซักประวัติและตรวจร่างกายจนเกือบครบ ตอนนั้นยังแยกโรคไม่ออก หรือว่าจะไม่เป็นอะไร แค่รู้สึกไปเองหรือเปล่า พอถอดหน้ากากก็รู้สึกตะหงิด ๆ หน้าตึง ๆ ปากตึง ๆ อ้าปากไม่เต็มที่ อ้าแล้วชะงักบ่อย รอยย่นรอบปากเยอะดี การเคลื่อนที่ไม่ลื่นไหล ผมกำลังคิดแว่บ ๆ ถึงสาเหตุอาการบวมทั่วตัว จะเป็นอะไรได้บ้าง และอาการชาที่ผู้ป่วยเล่าอาจจะแค่ตึง ๆ จากบวม
ในสมองกำลังทำงานอย่างหนักเพราะตอนนี้ ยังคิดถึงระบบอวัยวะและพยาธิสภาพไม่ออก อาการไม่ตรงไปตรงมา อธิบายอาการซึ่งกันและกันไม่ได้ แล้วอยู่ดี ๆ ผู้ป่วยก็ถามว่า
"คุณหมอคะ มันจะเกี่ยวกับสิ่งนี้ไหม ฉันถ่ายรูป 'อาการนี้' ตอนที่มันเป็นบ่อย ๆ ที่บ้าน แต่ตอนนี้ไม่เป็น เลยอยากให้หมอได้ดู"
ตึ่งโป๊ะเลยครับ .. มันคือรูปของหลอดเลือดที่มือบีบคลายตัวผิดปกติ จนมือซีด มือเขียว แล้วกลับมาแดง เวลาสัมผัสอุณหภูมิเย็น มันคือปรากฏการณ์ ที่เหนือธรรมชาติอันยิ่งใหญ่ … ไม่ใช่ล่ะ มันคือปรากฏการณ์ Raynaud's phenomena ซึ่งมีได้หลายโรค แต่หากรวมกับอาการของผู้ป่วยก่อนหน้านี้ น่าจะอนุมานได้ว่าผู้ป่วยอาจจะมีโรค scleroderma หรือหนังแข็งที่เรารู้จักกัน
โดยระยะแรกจะบวม ตึง ก่อนจะหนาแข็ง
บนใบหน้าจะตึง รอยย่นลดลง รอบปากมีรอยย่นชัด อาจจะมีจมูกงุ้มแหลม
เมื่อเราให้เวลาผู้ป่วยพอ เขาก็บอกการวินิจฉัยจริง ๆ และยุคสมัยนี้อาจจะติดป้ายการวินิจฉัยมาให้เลย ได้การวินิจฉัยจากโทรศัพท์มือถือด้วย เพราะเก็บข้อมูลช่วงมีอาการได้ชัดมาก ไม่ว่าจะเป็นภาพนิ่งหรือวิดีโอคลิป ช่วยเราได้เยอะมาก
สรุปสุดท้ายผู้ป่วยก็เป็นโรคหนังแข็ง scleroderma นะครับ
(หมอ)รอดตายไปได้อีกหนึ่งเคสครับ
อาจเป็นรูปภาพของ ข้อความพูดว่า "ตั้งเป็น เพิ่มใน แก้ไ"

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น