Antacil gel หรือยาธาตุน้ำขาว ถึงจะเป็นยาสามัญประจำบ้านที่ปลอดภัย แต่ก็ต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง
** ยาธาตุน้ำขาวจริงๆแล้วเป็นคนละตัวกันกับ antacil gel แต่ทุกวันนี้เราปะปนใช้กันจนเรียกเหมือนกัน ขอใช้คำเดียวกันไปนะครับ จะได้แจ้งคุณหมอทราบว่า มียา antacil gel หรือไม่ก็ยาธาตุน้ำขาวที่กินอยู่ด้วย เวลามาคิดปฏิกิริยาระหว่างยา **
ผมคิดว่าทุกคนคงเคยดื่มยาธาตุน้ำขาว กลิ่นมิ้นต์หอม ๆ ซ่า ๆ สมัยเด็กผมขโมยกินบ่อย ๆ ยาธาตุน้ำขาวเป็นยาสามัญที่ไม่ต้องใช้ใบสั่งยา หาซื้อได้ตามร้านสะดวกซื้อ ร้านโชห่วย ทุกทั่วหัวระแหง สรรพคุณสำคัญคือ ดื่มแก้จุกเสียดแน่นท้อง โดยเฉพาะกลุ่มโรคกระเพาะ โรคกรดเกิน เพราะองค์ประกอบหลักของยาคือเกลือของโลหะหนัก ที่จะไปทำปฏิกิริยากับกรดในกระเพาะอาหาร ลดความเป็นกรดลงไป
โลหะหนักต่าง ๆ ที่ใช้ทำยาธาตุน้ำขาวมีแคลเซียม อลูมิเนียม แมกนีเซียม แต่ละตัวก็สามารถทำปฏิกิริยากับยาต่าง ๆ กันไป ประเด็นคือในปัจจุบันยาธาตุน้ำขาวที่วางขาย ไม่ได้มีแค่เกลือโลหะเพียงชนิดเดียว แต่ใช้ปนกันไปหลายตัว ทำให้สิ่งสำคัญของการใช้ยาธาตุน้ำขาวคือ การเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา
ทั้งจากการจับตัวของโลหะกับตัวยา ทั้งจากการขัดขวางการดูดซึมยา ทั้งปรับความเป็นกรดด่างในลำไส้ทำให้การดูดซึมยาไม่ดี หรือกระทั่งไปเกิดปฏิกิริยากันในเลือดก็มี (แต่ประเด็นหลังนี้เกิดน้อย เพราะยาธาตุน้ำขาวดูดซึมเข้าตัวน้อยมาก) โดยส่วนใหญ่แล้วยาธาตุน้ำขาวจะทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของยาอื่นด้อยลง
วิธีการที่ดีที่สุดคือ นำยาที่เราจะกินไปสอบถามเภสัชกร ว่าสามารถกินร่วมกันได้ไหม หลายคนใช้แอปตรวจสอบ แต่ปัญหาคือ ปฏิกิริยาของยาธาตุน้ำขาวมีทั้งแบบพบบ่อย พบน้อย พบได้แต่ไม่เป็นอันตราย พบแล้วต้องปรับเปลี่ยนอย่างไร ต่าง ๆ ที่ว่ากันนี้เป็นหลายหน้ากระดาษครับ ถ้าอ่านเองอาจสับสน ไปปรึกษาคุณเภสัชกรดีกว่า
ผมขอนำเสนอยาที่เกิดปฏิกิริยากับยาธาตุน้ำขาว ที่พบบ่อย มีหลักฐานสนับสนุนเพียงพอ และอาจเกิดปัญหาในการใช้งานจริงได้
1.ยาฆ่าเชื้อกลุ่ม tetracycline doxycycline และยาฆ่าเชื้อกลุ่มควิโนโลน -floxacin ทั้งหลายโดยเฉพาะ ciprofloxacin ยาธาตุน้ำขาวจะทำให้ยาฆ่าเชื้อทำงานด้อยลง
2.ยาฆ่าเชื้อรา ketoconazole มีข้อมูลมากที่สุด แม้ว่ายาต้านเชื้อรา -conazole ทั้งหลายจะทำงานได้ดีในภาวะกรด แต่ส่วนใหญ่เป็นข้อมูลกับยาลดกรดกลุ่ม PPI (กลุ่ม -prazole) เสียมากกว่าครับ แต่ถึงแม้เป็นยาตัวอื่นที่มาใช้กับยาธาตุน้ำขาวก็ต้องระมัดระวังให้ดีเช่นกัน
3.ยาต้านไวรัสเอชไอวี กลุ่ม protease inhibitor
4. ยารักษามะเร็งเม็ดเลือด dasatinib และยากระตุ้นเกล็ดเลือด elthrombopag จะลดการทำงานลงถ้าได้รับยาร่วมกับยาธาตุน้ำขาว
5.ยารักษากระดูกพรุนกลุ่ม bisphosphonate เช่น alendronate, risedronate
6.ยาหัวใจ lanoxin
7.ยากันเลือดแข็ง warfarin
บางทีเราก็คิดว่ายาธาตุน้ำขาวไม่ใช่ 'ยาอื่น' ที่ใช้ เพราะเราซื้อใช้กันง่ายจนแทบไม่คิดว่ามันคือยาและอาจมีปฏิกิริยาได้ เวลาหมอหรือเภสัชกรถามว่า กินยาอะไรอยู่ตอนนี้ไหม เพื่อจะตรวจสอบปฏิกิริยาระหว่างยาก่อนจ่ายยา บางทีก็ลืมบอกยาธาตุน้ำขาวนี่แหละครับ และอาจเกิดปัญหาได้เช่นกัน
"หาก็ง่าย ใช้ก็บ่อย จนชาชิน
ถ้าหากยาก ใช้แล้วฟิน ก็..ลุงหมอไง"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น