ไข้เลือดออกเดงกี่ กับการตรวจแอนติบอดี
ตอนที่แล้วผมกล่าวถึงการใช้วิธีตรวจหาตัวเชื้อทั้งวิธีตรวจหา NS1 antigen และการตรวจหาสารพันธุกรรมด้วยวิธี PCR ที่เราใช้เพื่อช่วยการวินิจฉัยทางคลินิกในสองสามวันแรกของอาการไข้ แต่ถ้าเลยระยะนี้ไปแล้ว ร่างกายจะกำจัดเชื้อได้เร็วจนอาจตรวจไม่พบ แต่เราจะพบแอนติบอดี คือ ภูมิคุ้มกันที่ร่างกายเราสร้างมากำจัดเชื้อ เราสามารถใช้การตรวจหาแอนติบอดีมาช่วยการวินิฉัยได้เช่นกัน
จะเห็นว่าการตรวจแอนติบอดี เป็นการตรวจทางอ้อม ไม่ได้ตรวจหาเชื้อโดยตรง จึงต้องระมัดระวังในการแปลผลมากขึ้น และการตรวจที่นิยมใช้ ราคาถูกคือ การตรวจหาแอนติบอดี IgM ที่ตอบสนองเร็วขึ้นไวลงไวในช่วงแรก และการตรวจหา IgG ที่ขึ้นช้ากว่าแต่อยู่นานกว่า
โดยปรกติ เราอาจมีแอนติบอดีของเชื้อไข้เลือดออกเดงกี่ได้นะครับ เพราะเราอาจเป็นไข้เลือดออกแบบไม่มีอาการได้ ระดับแอนติบอดีจะขึ้นสูงหลังติดเชื้อ และลดลงไปตามลำดับเวลา ด้วยวิธีการตรวจที่แพร่หลายในท้องตลาดคือ ELISA และ HIA (ศัพท์วิชาการ ช่างมันครับ เอาเป็นว่าเป็นวิธีที่แพร่หลายและใช้กัน) จะตรวจจับระดับแอนติบอดีได้ในช่วงเวลาหนึ่งเท่านั้น การพบว่าลบ ไม่ได้หมายความว่าไม่เคยสัมผัสเชื้อนะครับ แค่ระดับแอนติบอดีมันลดลง อาจจะเคยเป็นเมื่อนานมาแล้วก็ได้ ถ้าต้องการตรวจระดับแอนติบอดีว่าเคยสัมผัสมาหรือไม่ เพื่อดูย้อนหลังยาว ๆ เราจะใช้วิธี PRNT ที่ใช้ในงานวิจัย เพราะทำได้ไม่กี่ที่และแพงมาก
การแปลผลแอนติบอดีที่ดี จึงต้องเจาะสองครั้งเพื่อดูการเปลี่ยนแปลงของระดับแอนติบอดีเสมอ หากเจาะครั้งแรกในสัปดาห์แรกไม่พบ แล้วตรวจอีกครั้งในสัปดาห์ที่สามแล้วพบ ก็ยืนยันการติดเชื้อเดงกี่ได้แน่นอน หรือเจาะครั้งแรกพบต่ำ ๆ ไม่แน่ใจ ต้องเจาะอีกครั้งในอีกสามสัปดาห์ หากค่าสูงกว่าเดิม 4 เท่า อันนี้ก็ยืนยันได้ครับ
นั่นคือ กว่าจะยืนยันผลจากการตรวจแอนติบอดีต้องรอไปอย่างน้อยสามสัปดาห์หลังเกิดไข้ ผู้ป่วยส่วนมากก็หายแล้ว การตรวจด้วยแอนติบอดีจึงมักจะใช้ผลที่เป็นลบ ในช่วงเวลาที่น่าจะเป็นบวก มาช่วยบอกว่า อาจจะไม่ใช่ไข้เลือดออกเดงกี่ ต้องระวังโรคอื่นด้วยนะ
อ้อ เพิ่มความยาก การตรวจพบแอนติบอดี อาจจะพบผลบวกปลอม จากไวรัส Flavivirus อื่น เช่นไข้ชิคุนกุนยา ไข้ซิก้า มาให้ปวดหัวด้วยนะครับ
สรุปว่า การใช้การตรวจแอนติบอดี ก็เพียงประกอบอาการและการดำเนินโรคเช่นกัน แต่ถ้าถึงเวลาที่แอนติบอดีควรจะพบ แล้วไม่พบ คงต้องระวังโรคอื่นนอกจากไข้เลือดออกเดงกี่ด้วยครับ
คืนนี้ แชมป์โลก เตะกับ ว่าที่แชมป์ยุโรป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น