ง่ามเทโพ และ ชะโดตีแปลง
หนึ่งในสองชนิดในแปดชนิดของหัวล้านไทย ทุ่งหมาหลง-ดงช้างข้าม-ง่ามเทโพ-ชะโดตีแปลง-แร้งกระพือปีก-ฉีกขวานฟาด-ราชครึงเครา และท้ายสุดคือ สุริยันหมดเมฆ แต่วันนี้เราจะมาสนใจ ง่ามเทโพและชะโดตีแปลง เพราะเข้าได้กับลักษณะผมร่วงในทางอายุรศาสตร์แบบหนึ่งคือ Androgenic alopecia
เวลาเราจะแยกผมร่วงว่าเกิดจากอะไร เราจะแยกชนิดก่อนว่า เป็นแบบใดในสามแบบก่อน คือ ร่วงเป็นหย่อม, ร่วงแบบกระจายสม่ำเสมอ, ร่วงเป็นรูปแบบที่ชัดเจน เมื่อแยกชนิดได้ก็จะพอทราบสาเหตุและการรักษา
ผมร่วงที่เราพูดถึงวันนี้จะเป็นการร่วงที่มีรูปแบบค่อนข้างเฉพาะ คือ เกิดจากการตอบสนองต่อฮอร์โมนแอนโดรเจน ฮอร์โมนเพศชายที่มากเกินปรกติ โดยทั่วไปลักษณะผมร่วงแบบนี้เป็นลักษณะที่พบได้ในเพศชายอยู่แล้ว เพราะได้ฮอร์โมนเพศชาย แต่หากเกิดผมร่วงเร็วกว่าเวลาอันควร คือสามารถเกิดผมร่วงได้ตั้งแต่อายุ 30 ปีหรือร่วงมากกว่าวัย อาจจะเกิดจากความไวต่อฮอร์โมนนี้มากกว่าปกติ โดยลักษณะที่พบในเพศชายจะเป็นผมร่วง (ถ้าเรามองในมุมมองของเส้นผม) แบบง่ามเทโพ (ถ้าในมองมุมมองแบบหัวล้าน) คือ จะร่วงเน้นที่บริเวณเหนือขมับก่อน กินลึกเข้าไปทิศทางเข้าสู่กระหม่อม แนวเส้นผมจะร่นสูงขึ้นไปเรื่อย ๆ ตามภาพด้านซ้าย คือ ไรอัน กิ๊กส์
สุภาพสตรีบางท่านที่ผมร่วงจากฮอร์โมนนี้ จะมีลักษณะต่างจากเพศชาย ลักษณะของเพศหญิงจะเป็นแบบชะโดตีแปลง คือแนวเส้นผมบริเวณหน้าผาก ไม่ร่นขึ้นไป แต่จะร่วงและบางจากด้านหน้าไปถึงกลาง
กระหม่อม มองจากด้านบนจะเห็นหนังศีรษะชัดขึ้น ออกจะคล้าย ๆ กับยอดนักฟุตบอลซีเนอดีน ซีดาน
เหตุหลักเกิดจากมีผลจากฮอร์โมนแอนโดรเจนมากกว่าปกติ เนื่องจากความผิดปกติทางพันธุกรรมชนิดหลายยีนหลายตำแหน่ง ไม่ว่าจะเป็นการสังเคราะห์ฮอร์โมนที่บกพร่อง เอนไซม์การปรับฮอร์โมนที่ผิดปกติ หรือเซลล์เส้นผมที่ศีรษะไวต่อฮอร์โมนนี้มากกว่าปกติ ส่วนสาเหตุที่พบน้อยคือจากยา
** น้อง ๆ หมอคงจำได้ว่าฮอร์โมนแอนโดรเจนมีความสำคัญในการสร้างเส้นผมในระยะ anagen และกลไกที่มีผลมากคือ การเปลี่ยนฮอร์โมน testosterone เป็น dihydrotestosterone จากเอนไซม์ 5-alpha reductase type II **
หากมีเหตุที่ทำให้ฮอร์โมนผิดปกติ เช่น จากยา จากเนื้องอก ต้องไปแก้ไขเหตุนั้น แต่ถ้าสาเหตุเกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรม โอกาสจะไปแก้ไขนั้นน้อยมาก เราจึงต้องไปดูแลปลายเหตุ และเนื่องจากเราแก้ไขไม่ได้สมบูรณ์ การรักษาจึงเป็นเพียงการรักษาอาการ เมื่อมีความเดือดร้อนจากผมร่วง เช่น หน้าที่การงาน สภาพจิตใจ
ยาที่ได้รับการรับรองให้ใช้ทั้งสุภาพบุรุษและสุภาพสตรี คือโลชั่นยา minoxidil ใช้ทาตำแหน่งที่ผมร่วง แต่ต้องใช้เวลา 6-8 เดือนขึ้นไป และต้องระมัดระวังผลข้างเคียง ระคายเคืองผิวหนัง และต้องระมัดระวังเส้นขนขึ้นตามใบหน้าหากตัวโลชั่นไปโดนจุดอื่นด้วย
อ้อ...minoxidil อันนี้ต้องเป็นโลชั่นทางภายนอกเท่านั้นนะครับ ส่วนยากิน minoxidil เราใช้เป็นยาลดความดันนะครับ
ส่วนยาอีกชนิดที่ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาสหรัฐคือ Finasteride (5-alpha reductase inhibitor) แต่รับรองใช้ในเพศชายเท่านั้น ห้ามใช้ในหญิงที่มีโอกาสตั้งครรภ์อีกด้วยเพราะอาจมีความผิดปกติของการเจริญอวัยวะสืบพันธุ์ของทารก โดยต้องใช้ภายใต้การควบคุมของแพทย์
วิธีอื่น ๆ เช่นปลูกถ่ายเส้นผม การใช้เลเซอร์ หรือสวมวิกผม
ปัญหาผมร่วง (หัวล้าน) ยังถือเป็นปัญหาที่รบกวนความเชื่อมั่นและคุณภาพชีวิตที่สำคัญครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น