เกิดอะไรขึ้นที่อังกฤษในปี 2523-2539 (1980-1996)
ใครที่ไปบริจาคเลือดคงเห็นคำถามที่ว่า
" ผู้บริจาคที่เคยได้รับโลหิตจากผู้บริจาคในประเทศอังกฤษหรือเคยพำนักอยู่ในประเทศอังกฤษ ระหว่างปี พ.ศ. 2523 - 2539 หรือเคยพำนักในทวีปยุโรป รวมระยะเวลา 5 ปี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2523- ปัจจุบัน "
เกิดอะไรขึ้นที่นั่น
ขอย้อนกลับไปปี 1920 นักวิชาการด้านประสาทวิทยาสองท่าน ได้ศึกษาโรคระบบประสาทโรคหนึ่งที่มีการเปลี่ยนแปลงทางความเสี่อมของสมองอย่างรวดเร็วมาก จนถึงเสียชีวิตได้ในหนึ่งถึงสองปี ผู้ป่วยมีอาการสมองเสื่อม สับสน มีการเคลื่อนไหวร่างกายอย่างควบคุมไม่ได้ พฤติกรรมเปลี่ยนแปลง และหากไปตรวจชิ้นเนื้อหรือตรวจศพผู้เสียชีวิตจะพบเนื้อสมองพรุนเป็นฟองน้ำ ศัพท์วิชาการคือ spongiform neurodegeneration และได้ตั้งชื่อโรคตามสองนักประสาทวิทยาชาวเยอรมัน Alfons Maria Jakob และ Hans Gerhard Creutzfeldt ว่า Creutzfeldt-Jakob Disease
โรคนี้อธิบายง่าย ๆ ว่าเกิดจากโปรตีนในเซลล์สมอง เกิดการเรียงตัวผิดปกติจนโครงสร้างผิดออกไป ส่งผลให้การทำงานผิดปกติและสูญสลาย โดยโปรตีนที่ผิดปกตินี้เกิดจากการเหนี่ยวนำของโปรตีนที่ผิดปกติเพียงหนึ่งชนิด เรียกโปรตีนชนิดนี้ว่า prion เราจึงเรียกโรคที่มีลักษณะการเกิดแบบนี้ว่า prion disease
คราวนี้มันมี prion บางชนิดที่มาจากการติดเชื้อ !!
ในปี 1986 ครั้งแรกที่ผมรู้จักฟุตบอลโลกและมาราโดน่า ที่อังกฤษได้มีการยืนยันว่าเจอโรค spongiform encephalitis ในสัตว์เลี้ยงและในตอนนั้นยังไม่มีข้อมูลว่าเกิดได้อย่างไรและติดต่อไหม แต่ก็เกิดความหวาดระแวงในการบริโภคเนื้อสัตว์ในอังกฤษ
จนกระทั่งปี 1990 ฟุตบอลโลกที่อิตาลีกำลังฟาดแข้งอย่างเมามัน แต่ที่อังกฤษ เจ้าเหมียวน้อยชื่อ Max ได้เกิดโรค spongiform encephalitis (อยากอ่านวารสารต้นฉบับมากว่า ทำไมถึงสงสัยโรคสมองอักเสบในแมวได้นะ) และพิสูจน์ได้ว่าเกิดจากการกินเนื้อสัตว์ที่ติดเชื้อ แน่นอนว่าเนื้อนั้นคือ เนื้อวัว จึงมาเป็นชื่อของ Bovine Spongiform Encephalitis หนึ่งในหลายกลุ่มโรคของ Creutzfeldt-Jakob Disease (CJD)
อีก 4 ปีให้หลัง ปี 1994 ฟุตบอลโลกบนแผ่นดินอเมริกา กับวินาทีที่โรแบร์โต้ บักโจ้ ยิงจุดโทษไม่เข้า บนแผ่นดินอังกฤษเริ่มมีรายงานคนที่มีอาการ CJD มากขึ้น ที่ต่างจาก CJD ของเดิมเพราะ CJD เดิมมักจะเกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรม จะเกิดในช่วงอายุมาก แต่นี่เกิดในอายุน้อยกว่าและเกิดปริมาณมากขึ้นอย่างรวดเร็ว ทั้ง ๆ ที่เดิมทีโรคนี้พบน้อยมาก ๆ
จนในปี 1995 เด็กชายสตีเฟน เชอร์ชิลล์ ที่ไม่ได้เกี่ยวอะไรกับวินสตันเชอร์ชิลล์ ได้เสียชีวิตจากโรคนี้ ทำให้ปี 1996 ทางการอังกฤษประกาศชัดเจนว่ามีการระบาดของโรค CJD จากการกินเนื้อสัตว์ที่ติดเชื้อ หลังจากนั้นก็มีการแบนปศุสัตว์จากอังกฤษและภาคพื้นยุโรป ทำให้การรระบาดของโรคโรควัวบ้านี้ลดลง
แล้วทำไมจึงมาห้ามบริจาคเลือด !!!
หลังจากการระบาดยุติลงในปี 1997 จำนวนผู้ป่วยจากการบริโภคเนื้อสัตว์ติดเชื้อลดลงมาก แต่หลังจากนั้นมีรายงานประปรายที่พบผู้ติดเชื้อจากผู้ที่ได้รับเลือด ผู้ที่ได้รับการผ่าตัดอวัยวะ จึงต้องสงสัยว่าน่าจะมีการแพร่กระจายผ่านทาง prion ที่ยังคงมีอยู่หลังจากการระบาดนั้น และแพร่ทางการให้เลือด แต่เนื่องจากปริมาณผู้ติดเชื้อน้อยมากและข้อมูลไม่มากพอที่จะสรุปว่าเป็นการแพร่กระจายแบบใด
แต่ด้วยข้อมูลเท่านี้ก็เพียงพอให้หลายประเทศในโลกรวมทั้งไทย งดรับบริจาคเลือดจากคนที่เคยพำนักในแดนระบาดและช่วงเวลาระบาด หรือเคยได้รับเลือดในประเทศที่ระบาดในช่วงนั้น ด้วยเหตุผลที่ไม่อยากเสี่ยง เพราะโรคนี้ไม่มีทางรักษา และการตรวจคัดกรองยังไม่มีประสิทธิภาพดีมาก
ผลจากการระบาดครั้งนั้น ยาวนานมาจนปี 2020 ปีที่ลิเวอร์พูลได้แชมป์พรีเมียร์ลีก และน่าจะยังมีกฎนี้ต่อไปอีกสักพัก จนกว่าการคัดกรองโรคที่แอบซ่อนอยู่จะไวมากขึ้น
"ไปบริจาคเลือดมา แล้วเพ้อเป็นเวรเป็นวรรค
นี่ถ้าไปบริจาครัก คงมิพักได้เป็นเพลงยาว"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น