ยาแก้แพ้

อากาศเปลี่ยน คิดว่าหลาย ๆ คนคงมีปัญหาภูมิแพ้จมูก หายใจฟุดฟิดหรือบางคนก็ฟืดฟาด บางคนอาการเป็นมากจนทำงานทำการไม่ไหว ต้องหาตัวช่วย ใช่แล้ว ยาแก้แพ้นั่นเอง

แม้ว่าอาการภูมิแพ้จะหายเองได้ หรือเมื่อร่างกายปรับตัว สิ่งกระตุ้นลดลง อาการจะดีขึ้น ในบางสถานการณ์ก็รอไม่ได้นะ ผมเคยตรวจคนไข้ไป สูดน้ำมูก จนคนไข้ถามว่า หมอไหวไหม แน่นอนคงต้องใช้ยาช่วย คำแนะนำตามมาตรฐานคือไปหาหมอตรวจรักษาและไปพบเภสัชกรแนะนำการใช้ยา แต่ผมเชื่อล่ะว่าเกือบ 90% ของพวกเราเดินไปซื้อยาใช้เอง

1. ยาแก้แพ้ กลุ่มที่หนึ่ง อันนี้หาง่าย ราคาถูกมาก ในร้านสะดวกซื้อยังมีเลย เช่น chlorpheniramine, hydroxyzine, diphenhydramine ยากลุ่มนี้ออกฤทธิ์เร็วช่วยลดอาการภูมิแพ้จมูกได้ดี แต่มีข้อเสียคือมันเข้าสู่สมองไปออกฤทธิ์ทำให้ง่วงซึม ความสามารถในการคิดอ่านช้าลง มึน มันเป็นงึกงึกงักงัก สำคัญคือความสามารถในการขับขี่จะลดลง ความสมารถในการทำงานจะลดลงจนอาจเกิดอันตราย ในผู้สูงวัยอาจมีปากแห้ง ใจสั่น ลุกนั่งแล้วหน้ามืดได้ จากการไปลดการทำงานระบบประสาทอัตโนมัติ

เราจึงไม่นิยมใช้นัก โดยเฉพาะผู้สูงวัย แต่ถ้าใครอยู่บ้านสบาย ๆ จะกินตัวนี้ก็ได้นะ ราคาไม่แพง ประสิทธิภาพดีพอ ๆ กัน ผมก็ใช้นะ

2. ยาแก้แพ้กลุ่มที่สอง พัฒนามาเพื่อลดผลข้างเคียง เข้าสมองได้น้อยกว่า ง่วงซึมน้อยกว่าและผลต่อระบบประสาทน้อยกว่า ได้แก่ cetirizine, loratadine ส่วน terfenadine, astemizole เราไม่ใช้เพราะมีผลต่อหัวใจ ยากลุ่มนี้ประสิทธิภาพดี กินครั้งเดียวต่อวัน ออกฤทธิ์เร็วและนาน แต่ว่าผลต่อการง่วงซึมนั้น cetirizine ง่วงมากกว่า loratadine ยาทั้งสองตัวนี้ราคาถูกมากเช่นกัน น่าจะมาแทนยากลุ่มแรกเกือบหมดแล้วล่ะ

3. ยาแก้แพ้กลุ่มที่สาม พัฒนาต่อยอดขึ้นมาอีกคือ levocetirizine, desloratadine, fexophenadine ก้าวเข้าสู่การเป็นซุปเปอร์มาร์เวลคือ ออกฤทธิ์ได้เลย ไม่ต้องเปลี่ยนรูป ออกฤทธิ์นาน จับตัวรับฮิสตามีนแน่นมาก กินวันละครั้งแถมผลเสียน้อยมาก ผลข้างเคียงเรื่องง่วงซึมนั้น fexophenadine จะพบน้อยที่สุด และแน่นอนของดีกว่าราคาย่อมไม่ถูก ต้องนับว่ายากลุ่มนี้ยังราคาแพง แต่ก็เหมาะมากหากไม่ต้องการผลเสียง่วงซึม

ส่วนอีกตัวคือ bilastine ออกมาใหม่ยังนับเป็นกลุ่มที่สองประสิทธิภาพดีเท่า ๆ ตัวอื่นในกลุ่ม แต่มีผลเรื่องง่วงซึมน้อยมาก ก็ใช้ได้เหมือนกัน

สรุปว่าจริงแล้วประสิทธิภาพในการรักษาภูมิแพ้จมูกไม่ต่างกันมากนัก แต่เรื่องผลข้างเคียง ความเร็วในการทำงานของยา ความยาวนานจะได้ไม่ต้องกินยาบ่อย ๆ และราคา เป็นเรื่องสำคัญในการพิจารณาใช้ยากลุ่มนี้นะครับ อ้อ..ที่ผมกล่าวมาทั้งหมดคือการใช้ยาในผู้ใหญ่นะครับ การใช้ยาในเด็กยังมีข้อจำกัดอยู่มากในยากลุ่มนี้ ทางที่ดีต้องปรึกษากุมารแพทย์ (คนที่บ้าโดราเอม่อนคนนั้นนั่นแหละ)

ส่วนใครที่มีจิตกุศล ตอนนี้ทีมฟุตบอลในเมืองแมนเชสเตอร์กำลังต้องการยาแก้แพ้นะครับ ไปบริจาคกันได้ ซึ่งคณะกรรมการบริจาคเขาจะพิจารณาเรื่องการจัดสรรยาให้แต่ละทีมเอง มันเคยมีมาแล้วว่าทีมแถวเมืองลิเวอร์พูล กินยาแก้แพ้เกินขนาด ทำให้ตอนนี้สะกดคำว่าแพ้ไม่เป็นเลยครับ