11 เมษายน 2562

ย้ำความเข้าใจเรื่อง ORS กับน้ำเกลือแร่

เขียนแบบสด ๆ ไม่ได้หาข้อมูล ไม่มีสคริปต์ กับความน่าเศร้าที่ป้องกันได้
ชายวัยกลางคนคนหนึ่ง สุขภาพร่ายกายแข็งแรงดี อาชีพรับจ้าง ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเพราะภาวะช็อก ประวัติสั้น ๆ คือชายคนนี้มีอาการถ่ายเหลวประมาณ 18 ชั่วโมงก่อนมาโรงพยาบาล ถ่ายเหลวปริมาณมาก หลายครั้ง ไม่มีมูกเลือด ปวดบีบท้องเล็กน้อย พอกินอาหารและน้ำได้ เขาไปตรวจคลินิกใกล้บ้าน หมอแจ้งเป็นท้องเสียไม่ติดเชื้อ ให้ดื่มน้ำเกลือแร่และยาลดอาการอาเจียน ผู้ป่วยกลับมาบ้านและดื่มน้ำเกลือแร่ไปสองซอง พบว่า ดื่มน้ำเกลือแร่แล้วไม่เห็นหยุดถ่ายแถมดื่มทีไรกระตุ้นให้ถ่ายทุกครั้ง จึงไม่ดื่มต่อ ทั้ง ๆ ที่อาการถ่ายเหลวยังไม่ดีขึ้น และให้ประวัติว่า "ยังไม่ได้รับยาฆ่าเชื้อ" เลย ตรวจร่างกายไข้ต่ำ ๆ ท้องไม่มีจุดกดเจ็บ ขาดน้ำมาก ชีพจรเร็ว ความดันโลหิตต่ำ ปากแห้งผาก ผลตรวจอุจจาระปรกติ
นับว่าเป็นความสูญเสียมาก เสียเงิน เสียเวลา เสียโอกาสสร้างรายได้ เสียความสุข สำหรับผู้ป่วยและครอบครัว ไม่เคยเจอผู้ป่วยภาวะแบบนี้มานานมากแล้ว
สิ่งที่เป็นข้อคิดที่ได้จากกรณีศึกษารายนี้นะครับ
1. อาการถ่ายเหลวเฉียบพลัน ส่วนมากไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อมักจะเป็นพิษในอาหารหรือปฏิกิริยาจากอาหาร ในกรณีติดเชื้อส่วนใหญ่ก็เป็นเชื้อไวรัสเสียด้วย ยาฆ่าเชื้อจึงมีที่ใช้น้อย จะใช้เมื่อจำเป็นและสงสัยการติดเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา หรือโปรโตซัว
2. การดื่มน้ำเกลือแร่ ไม่ได้ช่วยทำให้ถ่ายเหลวลดลง หรือปวดท้องดีขึ้น แต่เป็นการชดเชยสารน้ำและเกลือแร่ที่สูญเสียไป
3. อันตรายลำดับต้นของอาการถ่ายเหลวเฉียบพลันคือ การขาดสารน้ำในร่างกาย อาจมีอาการไม่สบายตัว วิงเวียน หน้ามืด กระสับกระส่าย และมีไข้ต่ำ ๆ ได้นะครับ การรักษาที่สำคัญคือการชดเชยสารน้ำ
4. การถ่ายอุจจาระคือกลไกปรกติในการขับเชื้อโรคหรือสารพิษ ไม่สมควรไปหยุดการถ่ายนะครับ และหากกินอะไรแล้วกระตุ้นการถ่าย นี่ก็กลไกปรกติของร่างกายเราเช่นกัน
5. การชดเชยด้วยน้ำเกลือแร่ซองสำหรับถ่ายเหลว หาซื้อได้ง่าย และเป็นมาตรฐานการรักษาระดับนานาชาติ จะให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำเมื่อกินไม่ได้หรือระบบไหลเวียนเริ่มมีปัญหา หากเราชดเชยด้วยน้ำเกลือแร่ที่มากพอและทันเวลา ประสิทธิภาพการรักษาไม่ต่างจากการใส่น้ำทางหลอดเลือดเลย
6. ดื่มน้ำเกลือแร่มาก ๆ ส่วนตัวแล้วแนะนำที่หกถึงแปดซองต่อวัน และเพิ่มอีกเท่าปริมาณอุจจาระแต่ละครั้ง ผงชงน้ำเกลือแร่มีขายทุกทั่วหัวระแหงของสยามประเทศ
7. ในกรณีนี้หากดื่มน้ำเกลือแร่มาก ๆ ตั้งแต่ต้น อาจจะไม่ต้องนอนโรงพยาบาล ไม่ต้องหาสาเหตุของความดันโลหิตต่ำ และชีพจรเร็วมากมายมหาศาล ลดความสูญเสียไปเท่าไร นี่คือหนึ่งคน หากลดได้มากกว่านี้ เราจะประหยัดทรัพยากรประเทศได้เพียงใด
8. ความสะอาดและอนามัยของอาหาร การล้างมือบ่อย ๆ กินร้อน ช้อนกลาง ยังเป็นมาตรการที่สำคัญที่สุดในการป้องกันโรคครับ
ฤดูร้อนนี้ อย่าลืมดูแลตัวเอง อ้อ...ใครอยากกินหอยทะเล ไว้รอกินสุดสัปดาห์ เพราะหอยทะเลจะตายเป็นเบือคาแอนฟิลด์ โดนซาล่าห์ มาเน่ ฟีร์มีโน ทั้งเผาทั้งย่าง เรียกว่ายำเละ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น