25 กุมภาพันธ์ 2562

ภาวะฉุกเฉิน ลิ่มเลือดดำอุดกั้นที่ปอด

โรคลิ่มเลือดดำอุดตันที่ปอด โรคที่แฝงเร้นอันตรายที่ต้องคิดถึงตลอดเวลา

รานงานผู้ป่วยอายุ 70 ปี มีอาการเจ็บแน่นหน้าอกและเหนื่อยเวลาออกแรงมาสี่วัน เดิมทีก็ป่วยเป็นโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง แต่ก่อนสูบบุหรี่จัดมาก สัญญาณชีพ ชีจรเต้น 136 ครั้ง ความดัน 130/74 วัดความอิ่มตัวออกซิเจนปลายนิ้วได้ 90% ทั้ง ๆ ที่ใส่ออกซิเจนเต็มที่ ฟังเสียงหัวใจปรกติ

แน่นอนล่ะเห็นแบบนี้ พาส่งโรงพยาบาลก่อน โรคที่คิดถึงอันดับต้น ๆ เลยคือหลอดเลือดหัวใจตีบเฉียบพลัน เมื่อไปถึงโรงพยาบาลได้รับการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ คุณหมอก็ว่ามันคล้าย ๆ หลอดเลือดตีบนะ ตรวจหาสารที่บ่งชี้กล้ามเนื้อหัวใจบาดเจ็บ high sensitivity cardiac troponin ก็ขึ้นสูงเกินค่ามาตรฐานอีกด้วย

แต่คนไข้คนนี้ไม่ได้เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบครับ เป็นลิ่มเลือดดำอุดตันที่หลอดเลือดแดงของปอด (acute pulmonary embolism) ต้องบอกว่าโรคนี้นั้นส่วนมากอาการแทบจะเหมือนกับหลอดเลือดหัวใจตีบเลย มีเพียง 20-25% เท่านั้นที่จะมีสิ่งบอกว่าเป็นโรคนี้มากกว่า เช่น คลื่นไฟฟ้าหัวใจที่บ่งชี้ ความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดหรือแรงดันออกซิเจนในเลือดต่ำมาก ๆ ทั้ง ๆ ที่ให้ออกซิเจนเต็มที่  จะแยกโรคนี้ได้ต้องอาศัยการติดตามในระยะเวลาสั้น ๆ เร็ว ๆ เช่นติดตามค่า high sensitivity troponin, ติดตามคลื่นไฟฟ้าหัวใจหรือใช้คลื่นความถี่สูงสะท้อนหัวใจ, วัดค่า d-dimer ที่บอกถึงการเกิดลิ่มเลือด (ในรายนี้สูงมาก) และสุดท้ายคงต้องทำการตรวจเอ็กซเรย์หลอดเลือดแดงทรวงอกเพื่อวินิจฉัย ในรายนี้มีลิ่มเลือดอุดที่หลอดเลือดแดงใหญ่ไปปอด

สำหรับน้อง ๆ หมอนะครับ ภาวะลิ่มเลือดดำอุดตันที่ปอด (acute pulmonary embolism) และหลอดเลือดแดงฉีกขาด (acute aortic dissection) เป็นสองภาวะที่ต้องแยกจาก acute coronary syndrome เสมอ ลองอ่านจากลิ้งก์นี้ครับ

สำหรับประชาชนทั่วไป ผมอยากให้มาโรงพยาบาลเพื่อแยกโรคโดยเร็วครับ เห็นได้ว่าอาการเหมือนกันยังมีอีกหลายโรคที่อันตรายถึงชีวิตและต้องรักษาเฉียบพลัน อย่าชะล่าใจและใช้วิธีที่ผิดที่ส่งต่อกันทางออนไลน์

สุดท้ายผู้ป่วยรายนี้รอดนะครับ ได้รับยาป้องกันเลือดแข็ง ปัจจุบันสามารถใช้ยากันเลือดแข็งกลุ่มใหม่ Non-vitamin K Oral Anticoagulants ในการรักษาลิ่มเลือดดำอุดตันที่ขา หรือหลุดไปอุดที่ปอดได้ทั้งคู่ครับ

https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/article-abstract/2717494#.XHNS44OS01k.facebook

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น