23 มิถุนายน 2561

Varanus salvator หรือตัวเหี้ย หากถูกมันกัดล่ะ

ตัวเงินตัวทอง Varanus salvator หรือตัวเหี้ย หากถูกมันกัดล่ะ !!
คุณเงินทองจัดเป็นกิ้งก่าขนาดใหญ่เป็นอันดับสองรองจากมังกรโคโมโด (Varanus Komodoensis) รูปร่างใกล้เคียงกันแต่คุณเงินทองของเราเล็กกว่าหลายช่วงตัว และก็เป็นญาติกับตะกวด (Varanus bengalensis) ดูที่ตำแหน่งจมูก คุณเงินทองมีรูจมูกอยู่ตรงขอบปากและมีลวดลายสีเหลือง
กิ้งก่า Varanus จัดว่าเป็นสัตว์ไม่มีพิษ แต่เนื่องจากน้ำลายของมันและในปากของมันมีจุลินทรีย์มากมายที่ใช้ย่อยอาหาร รวมทั้งอาหารต่างๆก็มักเป็นเนื้อดิบๆ โดยเฉพาะคุณเงินทองของเรานั้น ที่ถือว่าเป็นสัตว์กินซากโดยตรง ก็จะสกปรกมากทีเดียว
รายงานการเจ็บป่วยในกรณีถูกกิ้งก่า Varanus กัดนั้น มีไม่มากและเป็นรายงานที่มีทั้งคุณเงินทองกัด ตะกวดกัด หรือ ตะกวดทะเลทรายกัด ผมไม่พบข้อมูลของการถูกมังกรโคโมโดกัด มีแต่รายงานการตรวจพบแบคทีเรียก่อโรคในคนที่พบในปากเจ้ามังกรโคโมโดไม่ต่ำกว่ายี่สิบชนิด โดยเฉพาะ E. coli และ P. multocida
มีรายงานเรื่องการเกิดไตวายเฉีนบพลันในผู้ป่วยที่ถูกตะกวดกัด พบมีการทำลายหลายอวัยวะไม่ว่ากล้ามเนื้อถูกทำลาย เม็ดเลือดแตก เลือดไม่แข็งตัว ผู้ป่วยมีผลข้างเคียงแทรกซ้อนรุนแรงต้องฟอกเลือดแต่สุดท้ยก็เสียชีวิต การผ่าศพก็พบท่อไตบาดเจ็บรุนแรง สมมุติฐานของผู้ศึกษาคิดว่าน่าจะเกิดจากปฏิกิริยาของร่างกายต่อโปรตีนแปลกปลอมในน้ำลายของมัน และแบคทีเรียมากมายที่เกิดการติดเชื้อและปฏิกิริยา มากกว่าจะเกิดจากพิษ
รายงานการถูก Varanus ที่เป็นกิ้งก่าทะเลทรายกัดจากอินเดีย พบปฏิกิริยารุนแรงทั้งกล้ามเนื้อสลาย ไตวาย ติดเชื้อ ต้องฟอกเลือดหลายครั้ง ให้ยาปฏิชีวนะเป็น tigecycline และ metronidazole แต่รายนี้รอด
รายงานของคุณเงินทอง Varanus salvator ตรงๆนั้นผมค้นไม่เจอ ไปอ่านในสารานุกรมเขาเขียนไว้ว่าคุณเงินทองค่อนข้างเรียบร้อย ไม่สู้คน ตกใจง่าย หนีมากกว่าสู้ ในกรณีจวนตัวเท่านั้นจึงจะสู้และใช้หางตัวเองฟาดศัตรูมากกว่าจะกัด เพราะว่าฟันคุณเงินทองเป็นฟันซี่เล็กเอาไว้บดมากกว่าเอาไว้กัดหรือฉีก
เมื่อถูกกัดก็ให้ล้างแผลด้วยสบู่ กดแผลห้ามเลือด แล้วรีบส่งโรงพยาบาลเพื่อทำแผล ตัดเนื้อตาย ฉีดยาป้องกันบาดทะยัก ส่วนพิษสุนัขบ้าไม่ต้องป้องกันนะครับเพราะไม่ใช่สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม การให้ยาฆ่าเชื้อเพื่อป้องกันการติดเชื้อยังเป็นที่ถกเถียงและไม่มีข้อสรุปชัด แต่จากข้อมูลของกิ้งก่า งู และจระเข้ พบว่าส่วนใหญ่เป็นเชื้อแบคทีเรียกรัมบวกและ salmonella มีคำแนะนำการให้ยาปฏิชีวนะกลุ่ม quinolones อยู่บ้าง ส่วนมากคำแนะนำจะให้ปรับตามผลเพาะเชื้อ
เรื่องการให้ยา ใครมีข้อมูลเพิ่มเติมบอกมาได้นะครับ ผมทราบดีว่ามีคุณหมอสัตวแพทย์อยู่ในที่นี้หลายท่าน
อีกอย่างคุณเงินทองเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามพรบ.คุ้มครองสัตว์ป่าปี 2535 ไม่ได้เป็นสัตว์สงวนนะครับ หากใครทุบตี ทำร้ายหรือทำหมัน ก็มีความผิดอาญา ปรับ 40,000 บาท หรือจำคุก 4 ปี ดังนั้นหากใครพบเห็นก็แค่ไล่ไป หรือถ้ามีแนวโน้มเกิดอันตรายต่อตัวเองและสัตว์เลี้ยงก็ให้แจ้งเจ้าหน้าที่มาจัดการดีกว่าครับ
ที่มา
1.Gupta P, Verma PK. Acute kidney injury following rhabdomyolysis and sepsis after non-poisonous desert monitor bite. Indian J Anaesth [serial online] 2017
2.Sanjay Vikrant & Balbir Singh Verma (2013) Monitor lizard bite-induced acute kidney injury – a case report, Renal Failure, 36:3, 444-446
3.Vet Pathol. 2009 Jul;46(4):673-6

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น