ปวดจุกแสบแน่นท้องหลังดื่มเหล้า บางครั้งก็ไม่ใช่โรคกระเพาะอาหาร สิ่งที่ต้องคิดถึงอีกประการคือ ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันจากการดื่มเหล้า
ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันจากการดื่มเหล้าถือเป็นสาเหตุของตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันเป็นลำดับที่สองรองจากนิ่ว และถือเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญของการเกิดตับอ่อนอักเสบเรื้อรังและมะเร็งตับอ่อน เอธานอล หรือแอลกอฮอล์ที่เราดื่มนั้นถือเป็นสารก่อมะเร็งที่ชัดเจน (class I ) จากองค์การ international agency for research of cancer องค์กรที่ศึกษาและวิจัยสารก่อมะเร็งที่เชื่อถือได้มากที่สุด และ class I เป็นระดับเดียวกับสารก่อมะเร็งในบุหรี่
เมื่อเราดื่มเหล้านั้น แอลกอฮอล์จะถูกจับทำลายส่วนหนึ่งที่ตับอ่อน ปฏิกิริยาการจับทำลายนั้นเกิดอันตรายต่อเซลตับอ่อนได้ เซลนั้นคือ pancreatic stellate cell ที่อาจถูกทำลายและบาดเจ็บได้หลายกลไก เกิดเป็นตับอ่อนอักเสบโดยตรงจากการดื่มเหล้า
และถ้าการอักเสบนี้เป็นบ่อยๆเข้า เรื้อรัง แทนที่มันจะหายอย่างสมบูรณ์แบบตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน มันก็ไม่หายสักที กลายเป็นการอักเสบเรื้อรังได้ (การอักเสบเรื้อรังต้องมีปัจจัยอื่นๆด้วย ไม่ว่าจะเป็นพันธุกรรม เชื้อชาติ โรคร่วม)
และถ้าการอักเสบนี้เป็นบ่อยๆเข้า เรื้อรัง แทนที่มันจะหายอย่างสมบูรณ์แบบตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน มันก็ไม่หายสักที กลายเป็นการอักเสบเรื้อรังได้ (การอักเสบเรื้อรังต้องมีปัจจัยอื่นๆด้วย ไม่ว่าจะเป็นพันธุกรรม เชื้อชาติ โรคร่วม)
เมื่อดื่มแอลกอฮอล์เข้าไปก็จะมีโอกาสเกิดตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน อาการเหมือนโรคกระเพาะเลย ปวดจุกแสบแน่นท้อง บริเวณลิ้นปี่ เป็นอาการที่พบมากที่สุด บางคนอาจมีอาการที่บ่งชี้ตับอ่อนเช่น นอนลงแล้วปวดมากขึ้น หรือเอนตัวมาด้านหน้าแล้วปวดลดลง หรือปวดร้าวทะลุหน้าไปหลัง แต่ว่าอาการเฉพาะเจาะจงนี้พบไม่มาก
เราวินิจฉัยจากประวัติดื่มเหล้า .. การให้ประวัติดื่มเหล้ากับหมอมีความสำคัญมากนะครับ.. อาการปวดเฉียบพลัน ตรวจร่างกาย และตรวจระดับ amylase ในเลือดพบขึ้นสูง ก็สามารถวินิจฉัยได้ แต่อย่าลืมว่าอาการและผลทั้งหมดมันไม่ได้เฉพาะเจาะจงต้องสังเกตอาการและแยกโรคอื่นๆด้วย
เราวินิจฉัยจากประวัติดื่มเหล้า .. การให้ประวัติดื่มเหล้ากับหมอมีความสำคัญมากนะครับ.. อาการปวดเฉียบพลัน ตรวจร่างกาย และตรวจระดับ amylase ในเลือดพบขึ้นสูง ก็สามารถวินิจฉัยได้ แต่อย่าลืมว่าอาการและผลทั้งหมดมันไม่ได้เฉพาะเจาะจงต้องสังเกตอาการและแยกโรคอื่นๆด้วย
...ปัญหาไม่ได้อยู่ที่การแยกโรคอื่นๆ ปัญหาอยู่ที่ไม่ค่อยคิดถึงภาวะนี้มากกว่า..
ดื่มเหล้าเท่าไรจึงจะเกิดอาการ หลายๆวารสารและตำราบอกว่ามันไม่ค่อยสัมพันธ์กับปริมาณเท่าไร ไม่เหมือนตับแข็งจากเหล้าที่สัมพันธ์กับปริมาณการดื่ม ตับอ่อนอักเสบหลายคนเชื่อว่าแค่ดื่มไม่ว่ามากแค่ไหนก็เกิดได้ ตัวเลขจากงานวิจัยหลายที่บอกว่าประมาณ 5 ดื่มมาตรฐานหรือ 50 กรัมของแอลกอฮอล์ต่อวัน
วิสกี้หรือเหล้าขาว 40 ดีกรี แค่ 5 ช้อนโต๊ะ เบียร์แค่สามกระป๋องครึ่ง ..คือ 5 ดื่มมาตรฐาน
วิสกี้หรือเหล้าขาว 40 ดีกรี แค่ 5 ช้อนโต๊ะ เบียร์แค่สามกระป๋องครึ่ง ..คือ 5 ดื่มมาตรฐาน
และก็อาจเกิดร่วมกับกระเพาะอาหารอักเสบ เลือดออกทางเดินอาหารส่วนต้น ที่อาการคล้ายๆกันด้วย ดังนั้น อาการปวดท้องหลังดื่มเหล้าสามารถเป็นไปได้หลายโรค ไม่ใช่แค่แสบท้องโรคกระเพาะเท่านั้น
การรักษาคือ การให้สารน้ำให้พอ (lactated ringer's is preferred) ให้ยาแก้ปวด รักษาสมดุลน้ำและเกลือแร่ ลดอาการอาเจียน ถ้าอาการไม่รุนแรงก็มักจะหายเอง
การรักษาโดยละเอียดเคยเขียนไว้แล้วหนึ่งครั้ง ว่างๆจะรีวิวใหม่ให้นะครับ อ่านดูที่นี่
การรักษาโดยละเอียดเคยเขียนไว้แล้วหนึ่งครั้ง ว่างๆจะรีวิวใหม่ให้นะครับ อ่านดูที่นี่
ส่วนการป้องกันที่ดีที่สุดคือ เลิกเหล้า เลิกดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ครับ
เครดิตภาพ : specialty.mims.com
ที่มา
J Gastroenterol Hepatol. 2010 Dec;25(12):1816-26
J Gastroenterol Hepatol. 2009 Oct;24 Suppl 3:S51-6
World Journal of Gastroenterology : WJG. 2013;19(5):638-647
ที่มา
J Gastroenterol Hepatol. 2010 Dec;25(12):1816-26
J Gastroenterol Hepatol. 2009 Oct;24 Suppl 3:S51-6
World Journal of Gastroenterology : WJG. 2013;19(5):638-647
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น