สัตว์เลื้อยคลานกัด

นอกเหนือจาก แมงป่อง ตะขาบ ที่กล่าวไป สำหรับเรื่องงูผมได้อธิบายหลายครั้งแล้ว แต่ก็น่าจะยังมีสัตว์อีกประเภทที่หนีน้ำมาพึ่งเรือ หนีเสือเจออีเจี๊ยบ คือบรรดาสัตว์เลื้อยคลาน จิ้งจก ตุ๊กแก กิ้งก่า ตะกวด คุณเงินคุณทอง
โดยธรรมดาสัตว์พวกนี้ไม่ทำร้ายคน และจะหนีคนเสมอยกเว้นเวลาจวนตัวเพื่อป้องกันตัว หรือถูกยั่วยุให้โกรธ แต่ก็มีโอกาสจะพบได้ ข้อมูลเรียกว่าน้อยมากๆ ไม่มี case series, ไม่มี cohort, ไม่ต้องพูดถึง clinical trials มีข้อมูลมากหน่อยกับอีกัวน่าและมังกรโคโมโด

ข้อมูลมากจาก emedicine, webMD, medscape, MerckManual, เว็บผู้เลี้ยงสัตว์, พันทิป อ่านและคัด คิดมาว่าอันใดจริง มีหลักฐานมากเพียงใด ซึ่งตัวเองคิดว่าหลักฐานอ่อนมาก ดังนั้นหากท่านใดมีประสบการณ์หรือมีความรู้ด้านนี้ ช่วยเพิ่มเติมลงมาได้ครับ เพื่อประโยชน์กับทุกคน

สำหรับสัตว์เลื้อยคลานนั้น ข้อแรกที่ผมอ่านพบทุกที่คือ ปัญหาเวลามันกัด สัตว์พวกนี้จะกัดแล้วล็อกกรามแน่นตามลักษณะการล่าเหยื่อ รอยแผลส่วนมากจึงเป็นแผลไม่เหวอะแต่อาจจะลึก เวลาเอาออกหากกระชากออกจะเป็นแผลรุนแรง ตำราฝรั่งเขาให้เอาแอมโมเนียที่เราใช้ดมเวลาเป็นลม ไปให้มันดม มันจะอ้าปากออก บางตำราให้เอาไฟจี้ที่ท้อง บางตำราให้ไปจุ่มน้ำ มันก็จะอ้าปาก แต่ที่นิยมมากสุดคือใช้ไม้เข้าไปงัดปากของมัน
ข้อที่สองคือ อย่าลืมอันตรายจากการถูกข่วน จากเล็บ จากหนามต่างๆในลำตัว หรือจากการใช้หางฟาด (ไม่ใช่จระเข้ที่ชอบฟาดหาง แต่เป็นคุณเงินคุณทองที่ชอบฟาดหาง) พวกนี้มีบาดทะยักได้

การถูกสัตว์เลื้อยคลานในบ้านเรากัดเอานั้น อันตรายจากพิษของสัตว์แทบไม่มีเลย แต่จะเกิดอันตรายจากการถลอกหรือเลือดออก หรือถ้ากัดแรงๆก็มีแผลฉีกขาดได้ การรักษาให้ล้างด้วยน้ำไหลผ่านแผลและฟอกสบู่หลายๆรอบ หากไปที่ห้องฉุกเฉินก็จะฉีดน้ำเกลือล้างแผลเข้าไปในบาดแผลเพื่อชำระเอาน้ำลายและเศษอาหาร สิ่งสกปรกออกมา
อันตรายของการถูกสัตว์เหล่านี้กัดคือแบคทีเรียในช่องปากของมันครับ ด้วยความที่มันเป็นสัตว์กินเนื้อ และบางชนิดก็เป็นสัตว์กินซาก จึงอาจมีแบคทีเรียต่างๆมากมายมรวมถึงแบคทีเรียประจำถิ่นในปากของมันก็ต้องรุนแรงพอควร แถวนี้มันเถื่อน ไม่แน่จริงอยู่ไม่ได้

การติดเชื้อจากแบคทีเรียในช่องปากสัตว์เลื้อยคลานคืออันตรายสูงสุดของมัน แต่ว่าก็ไม่ได้พบบ่อย ขึ้นอยู่กับชนิดบาดแผลว่ารุนแรงเพียงใดด้วย ถ้าถูกกัดแล้วฟกช้ำมากหรือถูกกัดบริเวณที่มีเลือดมาไหลเวียนมากๆเช่นศีรษะ ก็จะอันตราย แต่โดยทั่วไปบาดแผลพวกนี้มักไม่รุนแรง รายงานการติดเชื้อรุนแรงมากถ้าถูกมังกรโคโมโด อีกัวน่า และ คุณเงินคุณทองครับ เพราะพวกนี้กัดทึ้งรุนแรง
การปฐมพยาบาลเรื่องการล้างแผลจึงสำคัญมากและถ้าหากมีแผลเปิด ทางโรงพยาบาลอาจจะไม่เย็บปิดในครั้งแรก ต้องเปิดระบายเอาหนองและสิ่งสกปรกออกมารอให้สะอาด หายดีจึงปิดแผล

สำหรับเรื่องของการให้ยาฆ่าเชื้อนั้น ไม่มีคำแนะนำแบบชัดๆ มีแต่เขียนว่าให้พิจารณาจากบาดแผล หรือภาวะภูมิคุ้มกันของผู้ถูกกัด อาจสังเกตอาการดูหลักฐานการติดเชื้อก่อนได้ หรือหากจะให้เพื่อป้องกันแต่แรก ก็มีการให้ยา amoxicillin/clavuronic acid หรือ levofloxacinเพื่อป้องกันได้เช่นกัน เชื้อที่พอจะสืบหาได้ก็ aeromonas, pseudomonas, burkholderia, serratia, anaerobes ทั้งหลายครับ
อย่าลืมการป้องกันบาดทะยัก เพราะบาดแผลสัตว์กัดถือเป็นบาดแผลสกปรกนะครับ

นำมาฝากกันในหน้าฝน น้ำท่วม เข้าสู่ปลายฝนต้นหนาวกันแล้ว วางแผน "ห่มเนื้อ" กันหรือยัง