ถ้าคุณพบคนเป็นลมชัก..คุณจะทำอย่างไร การปฐมพยาบาลผู้ป่วยลมชัก ที่มาจาก center of disease control, national health service of UK
1. ตั้งสติตัวคุณเองก่อน ถ้าคุณไม่พร้อมก็อย่าเข้าไปช่วยเขา นี่คือสิ่งที่สำคัญที่สุด
2. หลักการข้อแรกคือความปลอดภัยของตัวคุณและคนที่ชัก ถ้าบริเวณนั้นอันตรายให้พาตัวเองและคนที่ชักออกมาจากพื้นที่นั้น เช่น ริมสระน้ำ บนพื้นถนน ที่สูง
3. หลังจากพาออกมาที่ปลอดภัย หรือที่ที่นั้นปลอดภัยอยู่แล้ว ให้จัดการพื้นที่โดยรอบให้ปลอดภัย ไม่มีวัตถุอันตรายเช่น แก้วน้ำ ขวด วัตถุมีคม เพราะคนที่ชักจะควบคุมตัวเองไม่ได้ และควรให้คนรอบข้างออกไปด้วยอย่าเป็นไทยมุง นอกจากอากาศไม่ถ่ายเทแล้วผู้ที่ชักอาจควบคุมตัวเองไม่ได้ ทำอันตรายคนรอบข้างได้ หรือชักบางชนิดก็มีพฤติกรรมก้าวร้าวได้
4. เมื่อปลอดภัยดี จำไว้เลยว่าอาการชักเกือบทั้งหมดหยุดเอง บางทียังไม่ทันทำอะไรเลยก็หยุดแล้ว ระวังไม่ให้เขากระแทกอะไรหรือควรหาวัสดุนุ่มรองศีรษะเอาไว้ ไม่ต้องไปจับตัวให้หยุด เดี๋ยวหยุดเองถ้าไม่หยุดค่อยว่ากัน ระวังศีรษะกระแทกและกระดูกคอ
5. ขอความช่วยเหลือเสมอ โทรเบอร์ 1669 เลย คนที่ชักทุกคนควรได้รับการประเมินทั้งนั้น ไม่ว่าชักครั้งแรกหรือชักซ้ำ กว่าเจ้าหน้าที่จะมาบางทีก็หยุดชัก อย่าทำตัวเป็นฮีโร่ในหนังยกเว้นคุณคือ อ.ทัดดาว สอนนิวโร หรือ แอดมินเพจ neurologist P
6. ส่วนมากจะหยุดเอง ไม่ต้องจับยึดใดๆ ดูแลความปลอดภัยและลองสังเกตเวลาเริ่มด้วย ชักนานแค่ไหน มีอะไรกระตุก ตามองแบบไหน เรียกรู้ตัวหรือไม่ ข้อมูลเหล่านี้มีประโยชน์และเป็นการสำรวจพร้อมกันไปในตัว **ไม่ต้องงัดปาก ห้ามเด็ดขาด** เขาไม่กัดลิ้นตัวเองหรอกครับ มันจะแย่เพราะไปงัดนี่แหละ
7. การช่วยประการเดียวที่จะทำคือ ปกป้องทางเดินหายใจ ส่วนใหญ่คนที่ชักจะหยุดก่อนเราจะทำเสียอีก วิธีคือจับตะแคงเพื่อไม่ให้น้ำมูกน้ำลายหรือฟันปลอมที่หลุด อุดกั้นทางเดินหายใจ นึกภาพเรานอนตะแคงโดยไม่มีหมอนหนุนครับ ศีรษะจะโน้มลง แต่ไม่ต้องกดนะครับเดี๋ยวกระดูกคอจะบาดเจ็บ แม้เขาจะดูอึดอัดๆ เพราะกล้ามเนื้อในการหายใจก็ชักแต่เขายังหายใจได้
8. หลังหยุดชัก ก็จัดท่าตะแคงนั่นแหละ หลังฟื้นเขาจะเบลอๆ ขยับร่างกายไม่ได้ดังคิด(บางคนขยับร่างกายบางส่วนไม่ได้เลย เป็นข้อมูลการวินิจฉัยที่สำคัญ) บอกเขาว่าใจเย็นๆ ปลอดภัย **ไม่ต้องให้ดื่มหรือกินอะไรทั้งสิ้น ถ้ายังไม่ตื่นดีลุกนั่งได้** เพราะจะสำลัก
9. ในกรณีไม่หยุดในห้านาที หรือ หยุดแล้วไม่ฟื้นสติ หรือชักซ้ำ ให้จัดท่าตะแคงครับ ปลดเสื้อผ้าหลวมๆ ปลดเข็มขัด ไม่ให้บีบรัดการเคลื่อนที่ของการหายใจ ตั้งสติ ตรวจดูชีพจร แล้วรอการช่วยเหลือ เจ้าหน้าที่น่าจะมาแล้วถ้าคุณแจ้งตั้งแต่แรก จำไว้ การหายใจและชีพจร สำคัญที่สุด ไม่ใช่ยาหยุดชักใดๆ
10. อาจมีอาการชักอีกหลายแบบที่ไม่หมดสติ อันนี้ไม่ต้องทำอะไรครับ ตั้งสติแล้วพาไปโรงพยาบาล เช่นปากกระตุกตลอด ขากระตุกตลอดเวลา ให้คุณหมอเขาแยกและรักษาเอง ผมเพิ่งโพสต์การวินิจฉัยการแยกชนิดไป เขาทำได้
หวังว่าคนที่ต้องดูแลผู้ป่วยและนักเรียนในที่ห่างไกล คงได้ประโยชน์กันถ้วนหน้านะครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น