ยาลดไขมันต้องกินก่อนนอนจริงไหม

ยาลดไขมันต้องกินก่อนนอนจริงไหม

เรื่องนี้ผมเคยเขียนเอาไว้เมื่อหนึ่งปีก่อนแล้ว ตอนนั้นอ้างอิงจากตำราเภสัชมาตรฐาน ผมทำลิงค์เอามาให้อ่านด้านล่างนะครับ หลังจากผ่านไปหนึ่งปีกว่าๆ วันนี้ทางเพจ Thai Heart ได้ลงบทความเกี่ยวกับความแตกต่างของระดับไขมัน เทียบกันระหว่างกินยาตอนเช้ากับตอนเย็นว่าแตกต่างกันไหม คราวนี้เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์เลยครับ ทำไมเราต้องมาสนใจตรงนี้ด้วย

Effects of Morning Versus Evening Statin Administration on Lipid Profile: A Systematic Review and Meta-Analysis
AWAD K, SERBAN MC, PENSON P, ET AL. - JOURNAL OF CLINICAL LIPIDOLOGY 2017

อย่างแรก วิชาการบอกเราว่าร่างกายเราจะสังเคราะห์ไขมันมากสุดตอนช่วงกลางคืน ถ้าเรากินยาไปควบคุมตอนที่มันสังเคราะห์พอดี ประสิทธิภาพของยาน่าจะสูงสุด ยายุคเก่าจะออกฤทธิ์สั้นครับ จึงต้องกินตอนเย็นให้ไปมีผลสูงสุดตอนกลางคืน แต่ว่ายายุคใหม่ออกฤทธิ์ทั้งวัน กินตอนไหนไม่ส่งผล จริงหรือไม่เดี๋ยวเราไปดูกัน
อย่างที่สอง ยุคนี้เป็นยุคของ statin การรักษาด้วยยา statin แพร่หลายมากและใช้มากขึ้นหลายเท่าตัวในช่วงสามสี่ปีมานี้ แต่ทว่าถ้าผู้ป่วยกินยาไม่ได้อย่างที่เราต้องการ ผลการรักษาก็จะไม่ดี ยาส่วนมากปัจจุบันเป็นยากินออกฤทธิ์ยาวกินครั้งเดียวตอนเช้า ถ้าจะต้องมาแยกกิน statin ก่อนนอนจะลืมหรือไม่ ถ้ารวบมากินตอนเช้าพร้อมกัน จะกินได้ดีกว่าหรือไม่...เรามาดูกัน

การศึกษานี้เป็นการรวบรวมงานวิจัยมาวิเคราะห์ 11 งานวิจัย 1034 ราย ที่ทดลองเกี่ยวกับผลของระดับไขมันว่าต่างกันไหมในการกินยาต่างเวลากัน ทำการศึกษาในช่วงปี 1986-2014 ผลก็ดังนี้

1. ภาพโดยรวมของยาทุกตัวพบว่า มีแค่ระดับ LDL เท่านั้นที่แตกต่างกัน โดยการกินยาตอนเย็นจะลดระดับ LDL ได้ดีกว่า ดีกว่ามากไหม คำตอบคือ 3.2 mg/dL ส่วนระดับไขมันอื่นๆไม่ต่างกัน

2. ถ้ามาดูเฉพาะยาที่ออกฤทธิ์สั้น ..จริงๆเราก็เจตนาดู simvastatin นั่นแหละครับ เพราะใช้มาก.. ผลออกมาว่าระดับ cholesterol และ LDL แตกต่างกันโดยกินตอนเย็นลดได้มากกว่า ส่วนตัวอื่นๆไม่ต่าง ต่างกันมากไหม สำหรับ LDL แตกต่าง 9.6 ส่วน cholesterol ต่าง 12 ...แต่เราตั้งเป้าในการรักษาที่ LDL ครับ

3. ถ้ามาดูตัวที่ออกฤทธิ์ยาว ก็เจตนาดู atorvastatin และ rosuvastatin นั่นแหละครับ การศึกษานี้ไม่มี pitavastatin ก็พบว่ามีแต่ระดับ LDL เท่านั้นที่แตกต่างโดยกินตอนเย็นลดได้มากกว่า มากเท่าไรล่ะ LDL แตกต่าง 2.5 mg/dL ครับ

โดยที่ความสะดวกสบายในการกินโดยรวมไม่ได้ต่างกันมากระหว่างเช้าหรือเย็น

หมายความว่าไง หมายความว่า การกินยาตอนเย็นลดระดับ LDL ได้มากกว่าจริงๆ แต่ว่าด้วยขนาดที่ไม่มากนัก เราสามารถกินยาตอนเช้าพร้อมๆกันได้ ยิ่งถ้าเป็นยาออกฤทธิ์ยาวยิ่งไม่น่ากังวล แต่ถ้าใช้ยาออกฤทธิ์ไม่ยาวเช่น simvastatin จะมากินตอนเช้าก็ไม่ผิดมากนัก ลองคุยกับระหว่าหมอกับคนไข้ว่าสะดวกเวลาไหน จะลืมหรือไม่ ถ้าลืมบ่อยก็กินพร้อมกันตอนเช้าก็ไม่ผิดมากมาย ในกรณีต้องการลดไขมันลงอีก ไม่ถึงเป้า จะเปลี่ยนมากินตอนเย็นก็จะลดเพิ่มได้ แต่ไม่มากนะ แลกกับความสะดวก
หรือจะเปลี่ยนไปใช้ขนาดสูงกว่า ออกฤทธิ์นานกว่าก็ได้ ปัจจุบันมียาเทียบประสิทธิภาพดีราคาไม่แพงออกมาจำหน่ายแล้ว เข้าบัญชียาหลักแล้วด้วย ก็สามารถพิจารณาการใช้ได้ เรียกว่าเป็น "art" ของการรักษาครับ

หมดยุคของการบังคับกินยาตอนเย็นหรือก่อนนอนแล้ว ทางการแพทย์เราก้าวสู่ยุคประชาธิปไตย ให้เลือกได้ครับ

วันนี้เราได้ครบทั้งหลักการในหนังสือและหลักฐานเชิงประจักษ์ เอาไปใช้ได้ทั้งผู้ป่วยและผู้รักษาครับ ขอบคุณแอดมินเพจ @Thai Heart(คนที่คุณก็รู้ว่าใคร) ที่เป็น "art ตัวพ่อ" ของผมเลยครับ

http://medicine4layman.blogspot.com/2016/01/blog-post_6.html