ยาเม็ตฟอร์มิน กับ การขาดวิตามิน B12
แนวทางการรักษาเบาหวาน จากสมาคมโรคเบาหวานอเมริกา (ADA) ประกาศแนวทางออกมาใหม่ทุกต้นปี เพราะการศึกษาเบาหวานในแต่ละปีมีมากมาย ทุกต้นปีก็จะรวบรวมและทบทวนอีกครั้ง อย่างในปีที่แล้ว ยาเม็ด empagloflozin และยาฉีด liraglutide ได้มีการศึกษาออกมาว่าสามารถลดผลจากโรคหัวใจลงได้ ในคำแนะนำใหม่นี้ก็ได้กล่าวถึงยาสองตัวนี้เช่นกัน แต่ที่จะมาโฟกัสวันนี้จะเป็นยาบ้านๆ ที่ทรงประสิทธิภาพมาก ราคาถูกในการรักษาเบาหวาน ยาเม็ด metformin
เมื่อปีที่แล้วเรื่องที่ฮือฮาของ metformin คือ สามารถใช้ได้แม้แต่ค่าการกรองของไตไม่สูง คือ เกิน 45 ก่อนหน้านี้เรากลัวที่จะใช้ยาถ้าไตเสื่อม (ต่ำกว่า 30 ห้ามใช้..30-45 พิจารณามากๆ เกิน 45 ใช้ได้)
ส่วนตอนนี้สิ่งที่ประกาศในแนวทางใหม่คือ
..การใช้ยาเม็ตฟอร์มินในเวลายาวนาน มีความสัมพันธ์ชัดเจน กับการขาดวิตามิน B12 คำแนะนำว่าควรจะตรวจระดับวิตามิน B12 เป็นระยะๆ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีการอาซีดหรือมีอาการเส้นประสาทส่วนปลายผิดปกติ..คำแนะนำ ระดับ B..
การศึกษาที่ชื่อ DPPOS ได้ศึกษาระดับของวิตามิน B12 เทียบกันระหว่างได้รับยาหลอกกับได้รับยา metformin ในระยะยาวตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไป พบว่ากลุ่มที่ได้รับยา metformin มีระดับวิตามิน B12 ต่ำกว่าอย่างชัดเจน ตัวเลข 203 pg/mL ถือว่าขาดวิตามิน B12 ก็พอบว่ากลุ่มที่กินยาเม็ตฟอร์มินขาดวิตามินมากกว่ายาหลอกชัดเจน ยิ่งได้นาน ยิ่งขาดมาก
การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบการทดลองที่แนวทางอ้างอิง เรื่อง metformin กับ B12
โดยทั่วไปโรคเบาหวานก็จะมีอาการเส้นประสาทส่วนปลายผิดปกติอยู่แล้ว จะมีอาการชาๆ แต่การขาดวิตามิน B12 จะมีเส้นประสาทส่วนปลายที่รับตำแหน่งผิดปกติมากกว่า เช่น ไม่สามารถรับรู้ว่านิ้วเท้างอหรือเหยียด แต่ก็รู้สึกชาๆได้ และนอกเหนือจากระบบประสาทที่ผิดปกติ จะพบภาวะโลหิตจางที่เม็ดเลือดแดงจะมีขนาดใหญ่ด้วย
ถ้าผู้ป่วยเบาหวานของเรา มีอาการการรับรู้ผิดปกติ หรือซีด นอกเหนือจากสาเหตุที่ต้องหาตามปกติ อีกหนึ่งในสาเหตุที่ต้องคิดไว้คือ metformin นี้แหละครับ
แต่การตรวจเป็นระยะๆ ผมไม่ค่อยเห็นด้วยกับแนวทางมากนัก เพราะสิ้นเปลืองมาก ราคาไม่ถูกนะครับ ไม่ว่าจะเป็นการวัดระดับวิตามิน B12 หรือว่า การวัดสาร methylmelanoate ผมคิดว่าควรตรวจเมื่อสงสัยเท่านั้น ต้องตรวจร่างกาย ดูฟิล์มเลือด คิดว่า การเห็นแค่ใข้ metformin แล้วจะมาตรวจเป็นระยะๆ ไม่ค่อยสมเหตุสมผลกับบ้านเรา
และถ้าสมมติว่า ขาดวิตามินจริง หาสาเหตุแล้วคิดว่าเกิดจากยา metformin นี่แหละ ก็ยังไม่ได้เป็นข้อสรุปว่าควรหยุดยานะครับ เพราะประโยชน์จากยามากมายมหาศาล ถ้ามีอาการจริงก็รักษาตามปกติ..คือการฉีดวิตามิน B12 เข้ากล้ามหรือเข้าหลอดเลือด เพราะ metformin ทำให้การดูดซึมผิดปกติ
..***เอาเป็นว่าจะสรุปเรื่อง วิตามิน B12 อีกครั้งแล้วกันนะครับ รอดูก่อนว่า ลิ้วพูนจะชนะเชลซีหรือไม่***..
ข้างล่างนี้คือ link ของ ADA 2017 ที่คงจะสรุปไฮไลต์ให้เร็วๆนี้ และ การศึกษา DPPOS ..ฟรีเช่นเคยครับ
http://care.diabetesjournals.org/content/40/Supplement_1
https://academic.oup.com/jcem/article-lookup/doi/10.1210/jc.2015-3754
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น